Kısa Çalışma Süresinden Normal Çalışma Süresine Geçen İşyerleri Üç Ay                
          Süreyle Sigorta Prim Desteğinden Yararlanacaktır

           I- GİRİŞ

28.07.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7252 Sayılı Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Kısa Çalışma Ödeneği, İşçinin İşten Çıkarma yasağı, Ücretsiz İzin ve 6331 sayılı Kanuna göre az tehlikeli işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırılması ile ilgili önemli düzenlemeler yapılmıştır.

Koronavirüs salgını nedeniyle 2020 Mart ayından itibaren    bir çok işyerlerinde Kısa Çalışma Yapılmakta ve ücretsiz izine gönderilen işçilere, en fazla 3 ay ve daha sonra Cumhurbaşkanlığı kararı ile uzatılan bir aylık süre ilave edilerek kısa çalışma ödeneği ödenmektedir.

7252 sayılı Kanun ile yapılan yeni düzenlemelere göre, kısa çalışma ödeneğinin süresi, kısa çalışmadan normal çalışma düzenine geçen işyerlerinde uygulanacak sigorta prim desteği, işçilere verilen ücretsiz izin, işçilerin işten çıkarma yasağı ile ilgili uygulamanın nasıl olacağı, bu makalenin konusu olacaktır. 

II- Kısa Çalışma Süresinden Normal Çalışma Süresine Geçen İşyerleri Üç Ay       
       Süreyle Sigorta Prim Desteğinden Yararlanacaktır.

Cumhurbaşkanının 31.07.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2810 sayılı kararı ile kısa çalışma ödeneğinin süresi,  kısa çalışma uygulanan işyerleri için 31.08.2020 tarihine kadar uygulanmak üzere bir ay  süreyle,  2811 sayılı kararı ile işveren tarafından işçinin hizmet akdinin feshedilememesi ve işçinin ücretsiz izine ayırması uygulamasının süresi ise, 17.09.2020 tarihine kadar uzatılmıştır.   

7252 sayılı Kanunla, 4447 sayılı Kanuna eklenen geçici 26. maddesine göre, 01.07.2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş ve nakdi ücret desteğinden yararlanan sigortalıların, işyerindeki kısa çalışmanın aynı işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri halinde, normal çalışma süresine dönen sigortalıların   31/12/2020 tarihine kadar kısa  çalışmanın veya ücretsiz iznin bittiği tarihi takip eden aydan itibaren 3 ayı geçmemek üzere sigorta primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak işçi ve işveren hissesinin tamamı tutarında, her ay işverenlerce ödenecek sigorta primlerinden mahsup edilmek suretiyle  işverene prim desteği sağlanacak ve bu tutar işsizlik sigortası fonundan karşılanacaktır.

            İşverene her bir ay için sağlanacak destek süresi; Kısa çalışma ödeneğinden yararlananlar için sigortalının 4447 sayılı Kanun’un geçici 23. maddesi kapsamında kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını, aynı kanunu 24. madde kapsamında sağlanan nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar için nakdi desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçemeyecek.

            Cumhurbaşkanı, kısa çalışma süresi ile ilgili 3 aylık süreyi sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak 6 aya kadar uzatmaya yetkilidir.

            III- Sigorta Prim Desteğinden Yararlanamayacak İşyerleri

            a) 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri,
            b) 2886 sayılı Kanuna, 4734 sayılı Kanuna ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri,
            c) Emekli olup, sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışan sigortalılar,
            ç) 5510 sayılı Kanun’un ek 9. maddesi kapsamında ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar,
            d) İşverenlerin yurtdışındaki işyerlerinde çalışan sigortalılar,

           Hakkında sigorta prim desteği uygulanmayacaktır.

IV- Kısa Çalışmadan Veya Nakdi Ücret Desteğinden Yersiz Yararlananlar

4447 sayılı Kanun’un  geçici 23. madde kapsamında işyerinde uygulanan kısa çalışmadan yersiz yararlanıldığının tespiti veya kısa çalışma başvurusuna yönelik uygunluk tespitinin olumsuz sonuçlanması ya da geçici 24. madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yersiz yararlandığının tespiti halinde, işyeri bu madde kapsamında sağlanan destekten yararlanamaz veya yersiz yararlanmış sayılır. Bu madde kapsamında destekten yersiz yararlanıldığının tespiti halinde, yararlanılan destek tutarı işverenden 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.

Bu maddeyle sağlanan teşvikten yararlanmakta olan işverenler, aynı ayda ve aynı sigortalı için diğer sigorta primi, teşvik ve desteklerden yararlanamaz.

V- İşçinin İşten Çıkarma Yasağı

Yapılan bu yeni düzenleye göre işten çıkarma yasağı, 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılabileceği gibi ücretsiz izne çıkarılan işçilere sağlanan nakit ücret desteğinin süresi de bu tarihe kadar uzatılabilecektir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun geçici 10. maddesine göre,  her türlü iş veya hizmet sözleşmesi  17.04.2020 tarihinden 17.09.2020 tarihine kadar, kanunun 25/II. maddesine göre ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebeplerle, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması veya faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuata göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemez.

            17.04.2020 tarihinden itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.

            Bu madde hükmüne aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

           Cumhurbaşkanı, yukarıda birince ve ikinci fıkrada yer alan altı aylık süreleri her defasında en fazla üçer aylık sürelerle 30.06.2021 tarihine kadar uzatmaya yetkilidir.

            VI- Az Tehlikeli İşyerlerinde İş Güvenliği Uzmanı Ve İşyeri Hekimi
                   Çalıştırma Zorunluluğu 

Bilindiği gibi, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan özel sektör işyeri işverenleri, 01.07.2020 tarihinden itibaren iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimini çalıştırmak veya bunlardan hizmet almak zorunluluğu getirilmişti. Ancak,  koronavirüs nedeniyle iş güvenliği uzmanlığı ve işyeri hekimliği sınavlarının yapılamaması nedeniyle 7252 sayılı Kanunla bu süre, 31.12.2023 tarihine ertelenmiştir. 

VII- Sonuç

01.07.2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusunda bulunmuş ve nakdi ücret desteğinden yararlanan sigortalıların, işyerindeki kısa çalışmanın aynı işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri halinde, normal çalışma süresine dönen sigortalıların   31/12/2020 tarihine kadar kısa  çalışmanın veya ücretsiz iznin bittiği tarihi takip eden aydan itibaren üç ayı geçmemek üzere sigorta primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak işçi ve işveren hissesinin tamamı tutarında, işverene prim desteği sağlanacaktır.

Bütün dünyada olduğu gibi Ülkemizi de gerek sağlık ve gerekse ekonomik açıdan son derecede olumsuz etkileyen Koronavirüs Salgını nedeniyle ekonomik sıkıntıya düştüklerinden dolayı  işyerindeki faaliyetine geçici bir süre için ara vermek zorunda kalan işverenlerin, yapılan bu düzenlemeden yararlanırken, ileride herhangi bir mağduriyet yaşamamaları için gerek işveren ve gerek işçinin karşılıklı iyi niyet ve  fedakarlık göstererek kısa çalışma ödeneğinden doğru bir şekilde yararlanmaları gerektiğini belirtir, tüm Ülkemizin bu Koronavirüsten olabildiğince en az zararla ve sağlıklı bir şekilde kurtulmasını diliyorum.

                                                                                                            Ahmet AĞAR
                                                                                                  Sosyal Güvenlik Müşaviri

Büklüm Sokak No: 9/4 Kavaklıdere- ANKARA 
 Tel: 0312- 4199369  Fax: 0312- 4199371
e-posta: ahmetagar@ahmetagar.com
Web : www.ahmetagar.com