YENİ İŞÇİ ALAN İŞVERENLERİN YARARLANDIKLARI BAZI SİGORTA

                      PRİM TEŞVİKLERİNİN SÜRELERİ UZATILMIŞTIR.  

            I- GİRİŞ :                 

            02.12.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 3247 ve 3648 sayılı Cumhurbaşkanı Kararları ile 6111 ve 7103 sayılı Kanunlara göre işverenlere verilen sigorta prim teşviklerinin süreleri uzatılmıştır.

Cumhurbaşkanı kararları ile süreleri uzatılmış olan Genç, Kadın ve Mesleki Belge Sahibi Olanların İstihdamına Yönelik Prim Teşviki ve İlave İstihdama ait Prim Teşvikleri ile bu teşviklerden yararlanma şekil ve  şartları ile uygulama biçimleri, bu makalenin konusu olacaktır.

            II- Genç, Kadın ve Meslek Eğitim Belgesine Sahip Olanların İstihdam Teşviki 

            1- 6111 sayılı Kanunla, 4447 sayılı Kanuna eklenen Geçici 10. maddesine göre Genç. Kadın ve Mesleki Belge Sahibi Olanlardan işe alındıklarında halen uygulanmakta olan ve 31.12.2020 tarihinde bitecek olan sigorta primi istihdam teşvikinden yararlanma süresi, Cumhurbaşkanı’nın 3247 sayılı Kararı ile 31.12.2022 tarihine kadar uzatılmıştır.

Buna göre, 01.01.2020 ila 31.12.2022 tarihleri arasında özel sektör işverenlerince işe alınan/ alınacak olan ve fiilen çalıştırılanların, işe alındıkları tarihten önceki 6 aya ilişkin SGK’ya verilen Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olmaları, aynı döneme ilişkin işe alındıkları işyerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla, 5510 sayılı Kanunu göre belirlenen prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarın tamamı, işe alındıkları tarihten itibaren İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.

2- Bu Maddede Belirtilen Sigorta Prim Desteğinden Yararlanmanın Şartları ve Süreleri:

a)  18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük erkekler ile 18 yaşından büyük kadınlardan;

1)  Mesleki yeterlik belgesi sahipleri için 48 ay süreyle,

2)  Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi veya Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler için 36 ay süreyle,

 3) Mesleki yeterlilik belgesi olmayan, mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretim mezunu olmayan ya da Türkiye İş Kurumu’nca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirmemiş olan yanı vasıfsız işçiler için 24 ay süreyle,

           b) 29 yaşından büyük erkeklerden (a) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde sayılan belge ve niteliklere sahip olanlar için 24 ay süreyle,

            c) Yukarıda yazılı (a) ve (b) kapsamına girenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde ilave olarak 6 ay süreyle, 

            ç) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi (hizmet akdiyle SSK’lı olarak) kapsamında çalışmakta iken, 01/03/2011 tarihinden sonra mesleki yeterlilik belgesi alanlar veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi bitirenler için 12 ay süreyle,           

            d) 18 yaşından büyüklerden yukarıda yazılı bulunan (a), (b) ve (ç)  bentlerine girmeyenlerin Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsizler arasından işe alınmaları halinde 6 ay süreyle, 

İşçilerin sigorta primine esas kazançları üzerinden hesaplanacak sigorta primleri İşveren hissesinin tamamı işsizlik sigortası fonundan karşılanacaktır.

            Bu maddede sayılan belge ve nitelikler nedeniyle destek unsurundan yararlanabilmek için sigortalıların sahip oldukları mesleki, mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretim kurumları veya Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarına ilişkin belgelerde belirtilen meslek ya da alanlarda işe alınmaları ve/veya çalışıyor olmaları gerekir.   

III-  4447 sayılı Kanunun Geçici 19. Maddesine Göre İşverenlere Sağlanan                                      
                  İlave İstihdam Prim Desteği:

7143 sayılı Kanunla, 4447 sayılı Kanuna eklenen Geçici 19. maddesinde yer alan ve halen devam etmekte olup, 31.12.2020 tarihinde bitecek olan ve işverenlerin yararlandıkları İlave İstihdam Prim Desteğinden yararlanma süresi, Cumhurbaşkanı’nın 3248 sayılı Kararı ile 31.12.2022 tarihine kadar uzatılmıştır. Buna göre;

1- 01.01.2020 ila 31.12.2022 tarihleri arasında özel sektör işverenlerince 5510 sayılı Kanunun 4/a maddesine göre işe alınanların işe girdikleri aydan önceki üç aylık sürede toplam on günden fazla 5510 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendleri kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmemiş olmaları ve isteğe bağlı sigortalılık hariç 5510 sayılı Kanunun 4/b (Bağ-Kur) bendi kapsamında sigortalı olmamaları, işe alındıkları yıldan bir önceki takvim yılında işe alındıkları işyerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla, işyerinin imalat veya bilişim sektöründe faaliyet göstermesi halinde ilgili döneme ait günlük brüt asgarî ücretin sigortalının prim ödeme gün sayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere, sigortalının 5510 sayılı Kanunun 82'nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında;

2- İşyerinin diğer sektörlerde faaliyet göstermesi halinde ise, sigortalının 5510 sayılı Kanunun 82'nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında, her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği sağlanır ve destek tutarı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.

   Bu madde ile sağlanan prim desteği 2022 yılı Aralık ayı/dönemi aşılmamak üzere, destek kapsamına giren sigortalılar için 12 ay süreyle uygulanır. Ancak bu süre; işe giriş tarihi itibarıyla 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek sigortalılar ile Kuruma engelli olarak kayıtlı sigortalılar için 18 ay olarak uygulanır.

IV- Yukarıda Belirtilen  Sigorta Prim Desteğinden Yararlanmanın Şartları:

5510 sayılı Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermesi, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarını yasal süresi içinde ödemesi ve kapsama giren sigortalının işe alındığı işyerinden dolayı Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır.

Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre tecil ve taksitlendirilmiş veya ilgili diğer kanunlar uyarınca prim borçlarının yeniden yapılandırılmış ve taksitlendirilmiş olması, bu tecil, taksitlendirme ve yeniden yapılandırma devam ettiği sürece işverenlerin bu prim indirimi hükmünden yararlanmasına engel teşkil etmez.

         Bu madde hükümleri;  5335 sayılı Kanunun 30. maddesi kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa  ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa istinaden yapılan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerlerinde ve sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.

 Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad, unvan ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi Fon katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan işyerlerinden Fon tarafından karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınacaktır.

         Bu madde hükümleri;  5335 sayılı Kanunun 30. maddesi kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa  ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa istinaden yapılan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerlerinde ve sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.  

IV- Sonuç Olarak:

1- 6111 sayılı Kanunla, 4447 sayılı Kanuna eklenen Geçici 10. maddesine göre, 01.01.2020 ila 31.12.2022 tarihleri arasında özel sektör işverenlerince işe alınan/ alınacak olan 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük Genç erkek, 18 yaşından büyük Kadın ve Meslek Eğitim Belgesine Sahip Olanların, işe alındıkları tarihten önceki 6 aydan beri işsiz olmaları ve işe alındıkları işyerinde çalışan sigortalı sayınının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla, sigorta prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarın tamamı, işe alındıkları tarihten itibaren yukarıda II/2. maddede belirtilen sürece İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.

2- 7143 sayılı Kanunla, 4447 sayılı Kanuna eklenen Geçici 19. maddesinde göre,  01.01.2020 ila 31.12.2022 tarihleri arasında özel sektör işverenlerince işe alınanların ve işe girdikleri aydan önceki üç aylık sürede toplam on günden fazla sigortalı olmamaları, işe alındıkları yıldan bir önceki takvim yılında işe alındıkları işyerinden bildirilen sigortalı sayısının ortalamasına ilave  olmaları kaydıyla, işyerinin imalat veya bilişim sektöründe faaliyet göstermesi halinde günlük brüt asgarî ücretin sigortalının prim ödeme gün sayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere, prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında;

İşyerinin diğer sektörlerde faaliyet göstermesi halinde ise, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında,

2022/Aralık ayını geçmemek üzere 12 ve 18 ay süreyle her ay bu işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle İlave İstihdam  Prim Desteği Sağlanacak ve bu destek tutarı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.

                                                                                  Ahmet Ağar   

                                                                                        Sosyal Güvenlik Müşaviri

Büklüm Sok. No: 9/4 Kavaklıdere- ANKARA
Tel: 0312- 4199369-4199374   Fax : 0312- 4199371
e-posta : ahmetagar@ahmetagar.com