İhalelere Katılmak Üzere İşverenlere Verilen   “Borcu Yoktur”

Yazılarında Yapılan Yeni Düzenleme

                I- GİRİŞ :

                 Bilindiği üzere; ihalelere katılmak isteyen işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumundan alarak ihaleyi yapacak olan kuruma ibraz etmeleri gereken “Borcu Yoktur” yazıları ile ilgili olarak, “Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” doğrultusunda   bazı değişiklikler yapılmıştır.

                İhalelere katılmak için “Borcu Yoktur” yazılarının verilmesi ile ilgili uygulamalarda  yapılan yeni  düzenlemeler sonucunda, ihaleye katılamama riskiyle karşı karşıya kalan işverenlerin bu sıkıntısı ortadan kaldırılmış ve böylece “Borcu Yoktur” yazıları ile ilgili uygulama, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun bu konudaki amacına uygun hale getirilmiştir.

                II- KAMU KURUM VE KURULUŞLARI TARAFINDAN AÇILAN İHALELERE KATILACAK OLAN İŞVERENLERİN KESİNLEŞMİŞ  SOSYAL  GÜVENLİK PRİM BORCUNUN BULUNAMAMASI GEREKMEKTEDİR: 

                4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile düzenlenmiş olan “İhaleye Katılımda Yeterlilik Kuralları” gereği işverenlerin, ihale tarihi itibariyle; Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunmaması gerekmekte olup borcu bulunan isteklilerin ihaleye katılamayacakları,  diğer şartları uygun bulunsa dahi, ihale dışında bırakılacağı, gerek söz konusu Kanun ve gerekse de buna ilişkin olan  Yönetmelik ve tebliğlerle kesin hükme bağlanmıştır.

                Sosyal Güvenlik Kurumunun  01.10.2007 tarih ve 75 sayılı Genelgesine göre; ihaleye katılacak isteklilerden, ihale tarihi itibarıyla kapsama giren kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borçları bulunan işverenlerin, bu borçlarını ihale tarihi itibarıyla  ödeseler dahi, kendilerine verilen yazılarda, “ ….. (ihale tarihi) tarihi itibarıyla borcunuzun bulunduğu ve söz konusu borcunuzun …. (ihale tarihi) tarihi itibarıyla ödendiği tespit edilmiştir. İş bu belge … ihalelere katılmak amacıyla kullanılamaz.” denildiği için bu ihalelere katılamamak gibi bir sıkıntı ile karşılaştıkları bir realiteydi.

                III- KURUMUN BORCU YOKTUR YAZILARI İLE İLGİLİ YAYIMLADIĞI 13 SAYILI YENİ  GENELGESİNDEKİ DÜZENLEMELER YERİNDE VE İSABETLİ OLMUŞTUR:

                 Sosyal Güvenlik Kurumunca ihalelere katılmak üzere düzenlenecek olan borcu yoktur yazıları ile ilgili olarak yayımlanan 16.01.2009 tarih ve 13 sayılı Genelge ile getirilen yeni düzenlemeler, Kurum alacaklarının tahsilini hızlandıracak ve Kamu ihalelerine katılacak olan katılımcılara - müteahhitlere- ihalelere katılmaları aşamasında  gerekli olan kolaylığı sağlayarak haksız rekabeti ortadan kaldıracaktır.

                Kurum tarafından yayımlanan söz konusu 13 sayılı Genelgeye göre, ihalelere katılmak için  kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak değerlendirilmeyecek olan borçlar şunlardır:

                1-  Gerek kendi adına çalıştırdığı ve gerekse ortağı veya işveren vekili ya da üst düzey yönetici olduğu şirketlerde çalıştırılan sigortalılardan dolayı sigorta primine esas aylık kazanç üst sınırının 3 katını aşmayan muaccel sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,

                2- Kanunun (b) bendi kapsamında kendi nam ve hesabına çalışan (gerçek kişi- Bağ-Kur’lu) işverenlerin kendi sigortalılığından dolayı, sigorta primine esas aylık kazanç alt sınırının 3 katını aşmayan muaccel prim ve prime ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,

                3- Kendisinden iş alan alt işverenlerin kendi adlarına çalıştırdıkları ve 5510 sayılı Kanunun 4 /a bendi kapsamına giren sigortalılardan dolayı, sigorta primine esas aylık kazanç üst sınırının 6 katını aşmayan muaccel sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,

                4- 6183 sayılı Kanunun 48 inci  maddesine istinaden  tecil ve taksitlendirilmiş ya da çeşitli Kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış olan muaccel sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,

                5- Tasarrufa teşvik kesintisi ve katkı tutarları,  konut  edindirme yardımı, idari  para  cezası, özel işlem vergisi,  eğitime katkı payı ve damga  vergisi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecekime  zammı borçları,

                İşverenlerin yukarıda belirtilen nitelikte borçlarının bulunmaması veya borçları bulunmakla birlikte bu borçların, 1, 2 ve 3. bentlerde   yazılı bulunan tutarlardan az olması halinde, söz konusu işverenlere -kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun bulunmadığına dair- “Borcu Yoktur “ yazısı verilmektedir.

                Kamu İhale Genel Tebliğine göre, İhaleye katılacak olanların, ihale tarihi itibarıyla  borçlarının bulunup bulunmadığına dair Türkiye genelinde yapılacak borç sorgulamasında,  kanunda ve ilgili tebliğde belirtilen kapsama giren  kesinleşmiş sosyal güvenlik borçlarının bulunması halinde, işverenlerin bu borçlarını ihale tarihi itibarıyla ödemeleri halinde dahi, ihale tarihi itibarıyla BORCU YOKTUR yazısı verilecektir.

                IV- SONUÇ:

                Sosyal Güvenlik Kurumunun 2009-13 sayılı Genelgesi ile 2007-75 sayılı Genelgesinin, Kurumun prim tahsilatını hızlandırma amacına yönelik  uygulamalara aykırı olan bölümlerini yürürlükten kaldırılması yerinde ve olumlu olmuştur. Böylece,  ihale tarihi itibarıyla Kuruma olan borçlarını aynı tarih itibarıyla ödeyen müteahhitlere, ihalelere katılabilme imkanı yaratılmış ve bir nevi haksız rekabet önlenmiştir. 10.02.2009                              

Kaynakça : Ahmet Ağar :

1-            “http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/ahmetagar/005/” yayınlanmıştır