5510 say?l? Kanunda Kurumun akt?eryal dengesini olumlu y?nde etkileyecek olan kay?t d??? ?al??ma ve kay?t d??? bildirime ili?kin ?nemli d?zenlemeler bulunmaktad?r.
??yle ki;
Aktif-pasif dengesinin sa?lanmas?na y?nelik olarak; sigortal?lar?n prime esas kazan?lar?n?n b?y?k bir k?sm? prim kesintisine tabi k?l?nm??t?r. Prime tabi tutulmayan kazan?lar tek tek say?lm?? ve s?n?rland?r?lm??t?r. Sigortal?l???n kapsam? geni?letilmi?, sigortal? say?lmayanlar?n kapsam? daralt?lm??t?r. B?ylelikle prim ?deyecek sigortal?lar?n say?s? fazlala?t?r?lm??t?r.
Kamu idareleri ile bankalara, Kurumca sa?lanacak elektronik altyap?dan yararlanmak suretiyle, Kurumca belirlenecek i?lemlerde, i?lem yapt??? ki?ilerin sigortal?l?k bak?m?ndan tescilli olup olmad???n? kontrol ederek, sigortas?z oldu?unu tespit etti?i ki?ileri, Kuruma bildirme y?k?ml?l??? getirilmi?tir.Bu y?k?ml?l?kleri yerine getirmeyen kamu idareleri ile bankalara da, sigortal? ba??na ayl?k asgari ?cretin onda biri tutar?nda idari para cezas? uygulanaca??na ili?kin d?zenleme yap?lm??t?r.
Yine Kanunun4/a veya 4/c ya da 5 inci maddesi kapsam?nda sigortal? olup dasigortal?l??? sona erenlerin durumlar?n?n i?verenleri taraf?ndan, 4/b kapsam?nsa sigortal? olup da sigortal?l??? sona erenlerin durumlar?n?n ise, kendileri ve faaliyetin sona erme halinin bildirildi?i kurulu?lar veya vergi daireleri taraf?ndan, en ge? on g?n i?inde Kuruma bildirme zorunlulu?u getirilmi?tir.
Bankalara, d?ner sermayeli kurulu?lara, ger?ek ve t?zel ki?ilere, kamu kurumlar?na, kanunla kurulmu? kurum ve kurulu?lara ki?ilerin sosyal g?venli?inin sa?lanmas? amac?yla Kuruma bilgi ve belge verme y?k?ml?l??? getirilmi?tir. Bilgi ve belgeleri yap?lacak protokolde belirtilen s?rede; m?cbir sebep olmaks?z?n vermeyenlere haklar?nda, Kanunun 102 nci maddesinin birinci f?kras?n?n (i) bendi gere?ince ayl?k asgari ?cretin be? kat? tutar?nda, bilgi ve belgelerini ge? verenlere ise, ayl?k asgari ?cretin iki kat? tutar?nda idari para cezas? uygulanmas? ?ng?r?lm??t?r.
Kay?td???l?kla m?cadele ve Sosyal G?venlik Kurumunun prim tahsilat kapasitesinin g??lendirilmesi kapsam?nda, sigortal?lar?n kazan?lar?n?n ger?e?in alt?nda bildirilmesini ?nlemeye y?nelik, gelir vergisi ve sosyal sigorta ve genel sa?l?k sigortas? primlerinin do?rudan tahsiline olanak sa?layacak aktif sigortal? ?cretlerinin bankalar arac?l???yla ?denebilmesi i?in Bor?lar Kanunu, ?? Kanunu, Deniz ?? Kanunu ve Bas?n Mesle?inde ?al??anlarla ?al??t?ranlar Aras?ndaki M?nasebetlerin Tanzimi Hakk?nda Kanunun baz? maddelerinde de?i?iklik yap?larak, belirli say?dakii??iye, hizmet erbab?na, gazeteciye, gemi adam?na ?cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her t?rl? istihkak ?demelerini bankalar arac?l???yla yapma zorunlulu?u getirmi? ve buna uymayan i?veren veya i?veren vekili yada ???nc? ki?iye idari para cezas?na ili?kin yapt?r?mlar d?zenlenmi?tir.
4/a kapsam?ndaki sigortal?lar? ?al??t?ran ?zel sekt?r i?verenlerinin 5510 say?l? Kanunun 80.maddesininbirinci f?kras?n?n (a) bendine g?re malull?k, ya?l?l?k ve ?l?m sigortalar? primlerinden, i?veren hissesinin be? puanl?k k?sm?na isabet eden tutar?n?nHazinece kar??lanaca??, i?veren hissesine ait primlerin Hazinece kar??lanabilmesi i?in, i?verenlerin ?al??t?rd?klar? sigortal?larla ilgili olarak ayl?k prim ve hizmet belgelerinin yasal s?resi i?erisinde Kurumumuza vermeleri gerekti?i,ancak yap?lan kontrol ve denetimlerde ?al??t?rd??? ki?ileri sigortal? olarak bildirmedi?i tespit edilen i?verenlerin ise bir y?l s?reyle sa?lanan destek unsurlar?ndan yararlanamayaca?? hususu d?zenlenerek ilk kez destekten yararlanma durumu kay?t d???l???n olmamas?na ba?lanm??t?r.
?te yandan yine 4857 say?l? Kanunda yap?lan de?i?iklik yap?larak?z?rl? sigortal?y? ?al??t?ran i?verenlere te?vik getirilmi?tir.Yine yap?lan d?zenleme ile gen? i?sizlerin ve kad?nlar?n ?al??mas?n? sa?lamak amac?yla te?vik getirilerek kad?n ve gen?ler i?in yeni i? imkanlar? a??lm?? ve kay?t d??? kay?t alt?na al?nmaya ?al???lm??t?r.
Kurumca belirlenen y?k?ml?l?klerinin yerine getirilmemesinde uygulanan idari para cezalar?n?n miktarlar? art?r?lm??, ayr?ca, y?k?ml?l?klerin yerine getirilip getirilmemesini denetleyen Kurumun denetim ve kontrolle g?revlendirilmi? memurlar?na g?revlerinin yerine getirilmesinde engel veya zorluk ??karanlara, 5510 say?l? Kanunla getirileny?k?ml?l?klerin yerine getirilmemesi d???nda ayr?ca idari para cezas? uygulanmas? ile T?rk Ceza Kanununun 265 inci maddesine g?re hapisle cezaland?r?lmalar? konusunda d?zenleme yap?lm??t?r.
Di?er taraftan kanun sigortal?lar?n daha uzun s?re sistemde kalmalar?n? te?vik etmekte ve prim matrahlar?n? geni?letmesi itibariyle, gelir ve ayl?klar?n azalmas? gibi bir sonu? da ortaya ??karmamaktad?r.
5510 say?l? Kanunun 8 inci maddesinin uygulamas?na ili?kin ??kar?lm?? olan Tebli?'e g?re sigortal?l?k kontrol? kapsam?nda bankalar ve kamu idarelerinden sadece i?lem yap?lan ki?ilerin "kimlik ve meslek bilgileri" istenecek ve bu bilgilere istinaden sigortal?l?k kontrol? yap?lacakt?r. Bunun d???nda ?zel bilgileri i?erecek herhangi bir bilginin istenmesi s?z konusu olmayacakt?r.
?rne?in; bir ki?inin bankadan kredi almas? durumunda, sadece bu ki?inin "kimlik ve mesleki bilgileri" al?nacak, bunun d???nda "kredi miktar?", "neden kredi ald???" ve " bu kredinin nerede kullan?laca??" hususlar? ile ilgili bilgi al?nmas?na ili?kin Tebli?'de herhangi bir h?k?m bulunmamaktad?r.
Kanunun 100 ?nc? maddesi kapsam?nda ??kar?lan Tebli?'de ise "sosyal g?venli?in sa?lanmas?" ve "Kurum bor?lar?n?n takibi" konusunda Kurumca bankalar ve di?er kurum ve kurulu?lardan sadece Kurum i?lemlerinin takibine y?nelik olarak yap?lacak olan protokoller ?er?evesinde bilgi ve belge al?narak, g?venli ortamda sorgulama yap?lmak suretiyle bilgilerin Kurumun yetkili personelince kullan?lmas? sa?lanacakt?r.
Her iki Tebli?'e istinaden de ?zel hayat?n gizlili?ini ihlal edecek herhangi bir h?k?m bulunmamakta ve uygulamada da aksine bir i?lem yap?lamayacakt?r.
M?lga kanunlar?n uygulamas?nda malull?k sigortas?ndan ayl??a hak kazanma ko?ulu; SSK'l?lar i?in 1800 g?n veya 5 y?ldan beri sigortal? olup en az 900 g?n, Ba?-Kur'lular i?in 5 tam y?l hizmet, kamu g?revlileri a??s?ndan ise 10 tam y?l hizmet s?resinin bulunmas?n? gerektirmektedir.
5510 say?l? Kanunda malull?k sigortas?ndan ayl??a hak kazanma ko?ulu, en az 10 y?ldan beri sigortal? bulunup toplam 1800 g?n, sigortal?n?n ba?kas?n?n bak?m?na muhta? olmas? halinde ise belli bir sigortal?l?k s?resi aranmaks?z?n 1800 g?n prim ?deme ?art?na ba?lanm??t?r.
M?lga kanunlar?n uygulamas?nda ?l?m sigortas?ndan ayl??a hak kazanma ko?ulu; SSK'l?lar i?in 5 y?ldan beri sigortal? olup en az 900 g?n, Ba?-Kur'lular i?in 5 tam y?l hizmet, kamu g?revlileri a??s?ndan ise 10 tam y?l hizmet s?resinin bulunmas?n? gerektirmektedir.
Yeni d?zenleme ile ?l?m sigortas?ndan ayl??a hak kazanma ko?ulu, en az 1800 g?n prim ?deme ?art?na ba?lanm?? ancak4/a sigortal?lar? i?in; bor?lanma s?releri hari?, 5 y?l sigortal?l?ks?resi ile toplam 900 g?n prim ?deme g?n say?s? olarak d?zenlenmi?tir.
Mevcut uygulamada SSK ve Ba?-Kur'lular?n emekli ayl?klar?n?n hesab?nda, hizmet s?relerinden, ilk 10 y?l?n her y?l? i?in % 3,5, sonraki 15 y?l?n her y?l? i?in % 2, daha sonraki her y?l i?in % 1,5 olarak belirlenen ayl?k ba?lama oran? uygulanmaktad?r.
Bu durumda, 25 y?l ?al??an bir sigortal?ya ortalama y?ll?k kazanc?n?n % 65'i oran?nda ayl?k ba?lanmaktad?r. Yani,her y?l? i?in uygulanan ayl?k ba?lama oran? ortalama% 2,6'd?r.
Yeni d?zenlemeyle ayl?k ba?lama oran? her y?l i?in % 2 olarak sabitlendi?inden, 25 y?l ?al??an sigortal?lar?n ayl?k ba?lama oran?nda her y?l i?in ortalama 0,6 puan bir azalma g?r?lmekte ise de, ayl???n hesab?nda dikkate al?nan prime esas kazan? matrahlar? y?kseltildi?inden, ayl?k miktarlar?nda herhangi bir d??me olmamaktad?r.
Di?er taraftan, eski sistemde 25 y?ldan fazla s?reler % 1,5 oran?nda de?erlendirilirken, yeni sistemde % 2 olarak dikkate al?naca??ndan, sistemde kal?nan s?re uzad?k?a her y?l?n ba?lanacak ayl?klara etkisi daha fazla olacak ve daha y?ksek tutarda ayl?k ba?lanacakt?r.
Ayr?ca, ge?i? d?neminde Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten sonra ge?en s?relere ili?kin k?smi ayl?k hesaplan?rken, Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten ?nce 3600 prim ?deme g?n say?s?n? doldurmam?? olan sigortal?lar?n Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten sonra ge?en ve Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nceki prim ?deme g?n say?s?n? 3600 g?ne tamamlayan hizmet s?relerinin her 360 g?n? i?in % 3 oran? esas al?nacakt?r.
5510 say?l? Kanunun 55 inci maddesi uyar?nca, ilk defa 1/10/2008 tarihinden sonra i?e ba?layacak sigortal?lar ile hak sahiplerine ba?lanacak ayl?klar, ?al??ma s?relerindeki asgari kazan?lar dikkate al?narak g?ncellenmi? prime esaskazan?lar?n?n ortalamas?n?n % 35'inden, sigortal?n?n bakmakla y?k?ml? oldu?u e?i veya ?ocu?u varsa % 40'?ndan az olamayacakt?r.
S?z konusu d?zenleme, 25/8/1999 tarihli 4447 say?l? Kanunla getirilen bir d?zenleme olup, 5510 say?l? Kanunla yeni getirilen bir d?zenleme de?ildir. Bu d?zenleme ile ilk defa 1/1/2000 tarihinden sonra i?e ba?layan sigortal?lara ba?lanacak ayl?klar?n, prime esas asgari kazanc?n ayl?k tutar?n?n %35'inden az olamayaca?? ?ng?r?lm??t?r.
5510 say?l? Kanunla buna paralel olarak d?zenleme korunmu?, ayr?ca sigortal?n?n bakmakla y?k?ml? oldu?u e? veya ?ocu?unun bulunmas? halinde ise alt s?n?rasgari kazanc?n %40'?na ??kar?lm??t?r.
Bu d?zenleme b?t?n sigortal?lara bu oranlar ?zerinden ayl?k ba?lanaca?? anlam?na gelmeyip, ?zellikle?zel ?artlara g?re ayl?k ba?lananlara d???k sakatl?k oranlar?nda ba?lanan ya?l?l?k ayl???nda prim ?deme g?n say?lar? d???k oldu?undan sigortal?l?k s?resinde ayl?k miktar?n? etkileyen di?er parametrelerinde d???k kalmas? halinde alt s?n?r kontrol? ilebunlara belli bir seviyenin alt?nda ayl?k ba?lanmamas? ama?lanm??t?r.
506 say?l? Kanunda sigortal?n?n ?al??t??? ilk y?llar? i?in y?ksek ayl?k ba?lama oranlar? s?z konusu iken 25 y?ll?k ?al??madan sonraki her 360 g?n i?in ayl?k ba?lama oranlar? ilave olarak %1,5 art?r?lmaktad?r. Bu da sigortal?lar?n sistemden ?abuk ??kmalar?na ve bir an evvel emekli olmalar?n? te?vik etmektedir. Oysa 5510 say?l? Kanun ile getirilen d?zenlemeyle sigortal?n?n ?al??t??? her 360 g?n i?in ayl?k ba?lama oran? %2 olarak uygulanmak suretiyle sistemde daha uzun s?re kalma te?vik edilmi?tir.
-Kanunla kay?t d??? istihdam?n ?nlenmesine y?nelik getirilen d?zenlemelerle ?al??ma s?resindeki prime esas kazan?lardaki kay?plar?n ?nlenmesi,
-Sigortal?lar?n sistemde daha uzun kalmas? suretiyle hizmet s?releri, kazan?lar? ve ayl?k ba?lama oranlar? artaca??ndan bu da ba?lanan ayl?klara olumlu y?nde etki edecektir.
5510 say?l? Kanunla getirilen d?zenlemede; Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten sonraki hizmetler i?in ?ng?r?len ayl?klar;
AYLIK = Ortalama Ayl?k Kazan?xAyl?k Ba?lama Oran?
Form?l? ile hesaplanacakt?r.Ortalama ayl?k kazan? ise; sigortal?lar?n prime esas kazan?lar?n?n emeklilik y?l?na g?ncelleme katsay?s? ile ta??nan de?erlerinin prim ?deme g?n say?s?na b?l?nmesi suretiyle bulunan kazan?lar?n?n ayl?k tutar?, ayl?k ba?lama oran? da, toplam prim ?deme g?n say?s?n?n her 360 g?n? i?in % 2 oran?nda hesaplan?r. Dolay?s?yla, sigortal?lar?n prime esas kazan?lar?n?n y?ksek ve prim ?deme g?n say?lar?n?n fazla olmas? halinde ba?lanacak ayl???n miktar? da y?ksek olacakt?r. 5510 say?l? Kanunla sigortal?lar?n sistemde daha uzun s?re kalmas? suretiyle hizmet s?releri, kazan?lar? ve ayl?k ba?lama oranlar? artaca??ndan, ba?lanan ayl?klar?n azalmas? s?z konusu olmayacakt?r.
Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce sigortal? olanlar?n ayl?klar?n?n hesaplanmas?nda; SSK ve Ba?-Kur sigortal?lar? i?in Kanunun y?r?rl?k tarihine kadar ge?en hizmetleri i?in halen uygulanmakta olan g?ncellenen kazan?lar? ve ayl?k ba?lama oranlar? ?zerinden, Kanunun y?r?rl?k tarihinden sonra ge?en hizmetleri i?in ise, yeni g?ncelleme katsay?s? ve ayl?k ba?lamaoranlar? ?zerinden karma sisteme, g?re hesaplanacakt?r.
Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce i?tirak?i (memur) olanlar?n Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce veya sonra ge?en hizmetlerinin tamam? i?in 5434 say?l? Kanun h?k?mlerine g?re i?lem yap?lacakt?r.
Reformun ana parametrelerinden biri olan ve prime esas kazan?lar?n g?ncellenmesinde kullan?lan g?ncelleme katsay?s? Anayasa Mahkemesinin iptal karar? do?rultusunda sabit fiyatlarla gayri safi yurti?i has?la geli?me h?z?n?n (GH) % 30'u dikkate al?nmak suretiyle yeniden belirlenmi?tir. Buna g?re, g?ncelleme katsay?s? T?FE+%30 GH +1 form?l?nden olu?maktad?r.
G?ncelleme katsay?s? belirlenirken, eme?in GH i?indeki pay?n?n ortalamas? olan %26,3 oran?n?n ?zerinde refah pay? da dikkate al?nd???ndan, ayl?klarda herhangi bir kay?p meydana gelmeyecektir.
Mevcut uygulamada ayl?k ba?lama oranlar? y?n?nden giderek azalan bir yap? s?z konusudur. Bu durum sigortal?lar?n sistemde uzun s?re kalmalar?n? te?vik etmemekte aksine alt s?n?r uygulamalar? ile birlikte k?sa s?rede sistemden ??kmalar?na neden olmaktad?r.
Kanun ile sigortal?lar?n prim ?deme g?n say?lar?n?n artmas? kar??l???nda ba?lanacak ayl?klar? da art?ran, dolay?s?yla sistemde daha uzun s?re kalmalar?n? te?vik eden d?zenlemeler bulunmaktad?r.
Di?er taraftan mevcut sigortal?lar?m?z?n Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nceki hizmetleri eski h?k?mlere g?re de?erlendirilmektedir.
Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce SSK, Ba?-Kur ve Emekli Sand???ndan emekli ayl??? almakta olanlar?n mevcut gelir ve ayl?klar?n?n aynen ?denmesine devam edilecektir. Ayl?klarda herhangi bir azalma s?z konusu de?ildir. SSK ve Ba?-Kur emeklilerinin ayl?klar?, Kanun y?r?rl??e girdikten sonra alt? ayl?k d?nemlerde ger?ekle?en enfl?syon oran?nda art?r?lacak, memur emeklilerinin ayl?klar? ise eskiden oldu?u ?ekilde artt?r?lmaya devam edilecektir.
Yeni ayl?k ba?lamasistemi, Kanunun y?r?rl?k tarihinden sonraki ?al??malar i?in uygulanacakt?r.Getirilen sistemde ayl???n hesab?nda, mevcut uygulamada oldu?u gibisigortal?lar?n prime esas kazan?lar? ve hizmet s?releri dikkate al?nmaktad?r.
Yeni d?zenlemeyle; sigortal?lar?nprim al?nan kazan?lar?n?n matrah? geni?letilmekte, kay?t d??? istihdam?n?nlenmesine y?nelik getirilen d?zenlemelerle ?al??ma s?resindeki prime esaskazan?lar?ndaki kay?plar ?nlenmekte ve sigortal?lar?n sistemde daha uzun s?rekalmas? nedenleriyle, prime esas kazan?lar? ve hizmet s?relerine ba?l? olarakda ayl?k ba?lama oranlar? artaca??ndan ayl?klar?n azalmas? s?z konusu olmayacakt?r.
?te yandan, yineKanunla, mevcut sigortal?lar?n Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce ge?enhizmetleri i?in eski ayl?k hesaplama sistemi, y?r?rl?k tarihinden sonra ge?enhizmetler i?in yeni ayl?k hesaplama sistemi uygulanmak suretiyle karma sistemeg?re ayl?k ba?lanmas? ?ng?r?lerek, m?ktesep haklar?n korunmas? sa?lanm??t?r.
Kamuoyunda refah pay? olarakbilinen geli?me h?z? ayl?k hesaplanmas? esnas?nda dikkate al?nmakta, bu ?ekildeba?lanan ayl?klar?n art?r?lmas?nda ise T?FE oranlar? ya da ilgili kanunlarlabelirlenen y?zdesel oranlar esas al?nmaktad?r.
Yap?lan d?zenleme ile, mevcut uygulama korundu?undan, refah pay?n?n ayl?klara yans?t?lmad???ndan bahsedilemez.
4447 say?l? Kanunag?re 2000 y?l?ndan sonra ilk defa i?e giren SSK'l?lar i?in 7000 g?n, Ba?-Kur veEmekli Sand???na tabi olanlar i?in 9000 g?n ?art? uygulanmaktad?r.
Bu Kanunda mevcut?al??anlar?n prim g?n say?lar?nda herhangi bir de?i?iklik yap?lmam??t?r.
01.05.2008 tarihiitibar?yle ilk defa i?e girecek sigortal?lardan Ba?-Kur ve Emekli Sand???natabi olanlar i?in halen uygulanan 9000 g?n ?art? korunmu?, SSK'l?lar i?in ise7000 g?n yerine 7200 g?n ?art? getirilmi?tir.
5510 say?l? Kanunun y?r?rl??egirdi?i tarihten ?nce sigortal? veya i?tirak?i olanlar?n mevcut ya? hadlerinide?i?tiren bir d?zenleme s?z konusu de?ildir. 65 ya? uygulamas?; Bu Kanundansonra 2027 y?l?nda ?al??maya ba?layacak olan erkek sigortal?lar i?in 2044 ve2029 y?l?nda ?al??maya ba?layacak kad?n sigortal?lar i?in 2048 y?l?ndan sonradevreye girecek bir d?zenlemedir.
Emekli ayl??? almakta iken?al??maya ba?lanmas? nedeniyle ayl??? kesilenlerin ayl?klar?n?n yenidenhesab?nda, ilk ayl?k hesab? yap?ld??? ?ekilde i?lem yap?lmas?n?n emeklileraras?nda ayl?k farkl?l?klar?na neden oldu?u dikkate al?narak; emekliliktensonraki ?al??ma d?nemleri ayr?ca de?erlendirilmek suretiyle ?nceki ayl?klar?nailave edilmesi ?eklinde d?zenleme yap?lm??t?r.
Memur emeklilerinin kamu kurum vekurulu?lar?nda yeniden memur olarak?al??maya ba?lamalar? halinde (istisnalar hari?) ayl?klar? kesilecek bug?revlerinden tekrar ayr?lmalar? halinde ise eski ve yeni hizmetlerinintoplam? ?zerinden yeniden ayl?kba?lanacakt?r.
Memur emeklilerinin ?zel sekt?rde4/a veya 4/b kapsam?nda ?al??malar? halinde ise ayl?klar? kesilmeyecekdolay?s?yla emekli ayl?klar?n?n ?denmesinde herhangi bir de?i?iklikolmayacakt?r.
Devredilen ?? sosyal g?venlikkurumunun norm ve standart birli?i g?zetilerek 10 y?l sigortal?l?k ve 1800 g?n?art? ile malull?k ayl??? ba?lanmas?, sigortal?, ba?ka birinin s?rekli bak?m?namuhta? derecede malul ise 1800 g?n prim ?demi? olmas? ?art?yla malull?kayl???na hak kazanmas? ?ng?r?lm??t?r.
5510 say?l? Kanunla, sigortal?olarak i?e ba?lamadan ?nce mal?l olan, ?al??ma g?c? kayb? oran? % 60'?n alt?ndabulunan, erken ya?lanan, maden i?yerlerinin yeralt? i?lerinde ?al??ansigortal?lar ile kad?n sigortal?lardan ba?ka birinin s?rekli bak?m?na muhta?derecede malul ?ocu?u bulunanlar korunarak, bunlara daha kolay ?artlarla emekliolabilme olana?? sa?lanm??t?r.
Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?ncesigortal? olanlar,
5510 say?l? Kanun ile hizmet akdiile ?al??an 4/a sigortal?lar?a??s?ndanm?ktesep haklar korunarak;
-Maden i?yerlerinin yer alt?i?lerinde ?al??anlar ile ?al??malar?n?n en az 1800 g?n?n? maden i?lerinin yeralt? i?lerinde ge?iren sigortal?lar?n,
-?lk defa sigortal? olduklar? tarihte malul olan sigortal?larile de sakatl??? nedeniyle vergi indirimindenyararlananlar?n,
506 say?l? Kanunda ?ng?r?lenayl??a hak kazanma ko?ullar? korunmu?tur. Bunlara m?lga kanun h?k?mlerine g?reayl?k ba?lanacakt?r.
?lk defa Kanunun y?r?rl?ktarihinden sonra sigortal? olanlar ise,
5510 say?l? Kanunun 28 incimaddesinde; ilk defa sigortal? oldu?u tarihten ?nce malul olan,?al??ma g?c? kayb? oran? % 40 ila % 59aras?nda olanlar ile erken ya?lanan sigortal?lar?nayl??a hak kazanma ko?ullar?,
- 4 /b sigortal?lar?ndan1/10/2008 tarihinden sonra tahsis talebindebulunanlara bu tarihten sonra,
- 4/a sigortal?lar?ndan, Kanununy?r?rl?k tarihinden sonra ilk defa sigortal? olanlar i?in uygulanacakt?r.
-Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?ncei?tirak?i (memur) olanlar?n 5510 say?l? Kanun ile 4/c sigortal?lar?a??s?ndan m?ktesep haklar? korunmu?, ayr?cabu haklara ilave olarak;
-5 ila10 y?l aras?nda hizmeti olanlardan ?lenlerin, 5434 say?l? Kanuna g?re ayl?kba?lanamayan hak sahiplerine, bu Kanuna g?re ayl??a m?stahak olmalar? halindeayl?k ba?lanma,
-5434 say?l? Kanun h?k?mlerine tabi olarak?al??maya ba?layanlardan, bilahare Kurum Sa?l?k Kurulunca ?al??ma g?c?ndekikay?p oran?n?n;
a)% 50 il? % 59 aras?nda oldu?u anla??lan sigortal?lara, en az 5760 (16 y?l),
b)% 40 il? % 49 aras?nda oldu?u anla??lan sigortal?lara, en az 6480 (18 y?l),
g?n prim ?denmi? olmas? halindeayl?k ba?lanma,
-Do?u?tan en az %40 oran?nda?z?rl? olduklar?n? belgeleyenlere de 15 y?l hizmetinin bulunmas? halinde ayl?kba?lanma imkan? getirilmi?tir.
-Kanunun y?r?rl?k tarihinden sonrailk defa 4 (c) sigortal? olanlar i?in ise,
Mal?l say?lan sigortal?n?n, en azon y?ldan beri sigortal? bulunup, toplam olarak 1800 g?n (5 y?l) veya ba?kabirinin s?rekli bak?m?na muhta? derecede mal?l olan sigortal?lar i?in isesigortal?l?k s?resi aranmaks?z?n 1800 g?n mal?ll?k, ya?l?l?k ve ?l?msigortalar? primi bildirilmi? olmas? halinde; Kurum Sa?l?k Kurulunca ?al??mag?c?ndeki kay?p oran?n?n;
a)% 50 il? % 59 aras?nda oldu?u anla??lan sigortal?lar, en az 16 y?ldan berisigortal? olmalar? ve 4320 g?n,
b)% 40 il? % 49 aras?nda oldu?u anla??lan sigortal?lar, en az 18 y?ldan berisigortal? olmalar? ve 4680 g?n ,
193 say?l? GelirVergisi Kanununa g?re ?al??ma g?c?n?n en az % 40'?n? kaybetmek suretiylesakatl?k indiriminden yararlanmaya hak kazanm?? durumda bulunan sigortal?lar,en az 15 y?ll?k sigortal?l?k s?resi ve 3600 g?n mal?ll?k, ya?l?l?k ve ?l?msigortalar? pirimi ?deme ?artlar?n? yerine getirmeleri halinde ya?l?l?k ayl???ba?lanmas?na hak kazanmakta idiler.
4958 say?l? Kanunlasakatl??? nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanm?? sigortal?lar?nya?l?l?k ayl???ndan yararlanmas?nda 506 say?l? Kanunun 60 ?nc? maddesinin (C/b)bendinde aranan sigortal?l?k s?resi ve toplam prim ?deme g?n say?s? sakatl?kderecelerine g?re kademelendirilmi? ancak, bu durumdan sigortal?lar?n hemenetkilenmelerini ?nlemek amac? ile 12 y?ldan az sigortal?l?k s?resi bulunanlari?in kademeli ge?i? s?reci ?ng?r?lm??t?r.
Buna g?re, 6/8/2003tarihi itibariyle 12 y?l ve daha fazla sigortal?l?k s?resi bulunanlara ya?ko?ulu aranmaks?z?n 15 y?l 3600 g?n ile ayl?k ba?lanacak, s?z konusu tarihte 12y?ldan az sigortal?l?k s?resi bulunanlar i?in sakatl?k derecelerine g?re farkl?sigortal?l?k s?resi ve prim ?deme g?n say?lar? aranacakt?r. Bu s?reler 506say?l? Kanunun ge?ici 87 nci maddesinde d?zenlenmi? olup, 5510 say?l? Kanunlabu madde y?r?rl?kte b?rak?lm??t?r.
Buna g?re 5510say?l? Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce sigortal? olanlardan sakatl???nedeniyle vergi indiriminden yararland???n? bu tarihten ?nce veya sonra tespitettirenlere 506 say?l? Kanun h?k?mlerine g?re ayl?k ba?lanacakt?r.
?z?rl? sigortal?lara ya?l?l?kayl??? ba?lanmas?n?n ?artlar?n?n a??rla?t?r?lmas?n?n s?z konusu olmay?pkolayla?t?r?lmaktad?r.
506 say?l? Kanunun 60 ?nc?maddesine g?re birinci derece sakatl??? olanlar 15 y?l sigortal?l?k s?resi 3600g?n, ikinci derece sakatl??? olanlar 18 y?l sigortal?l?k s?resi 4000 g?n,???nc? derece sakatl??? olanlar 20 y?l sigortal?l?k s?resi 4400 g?n ?artlar?n?yerine getirmeleri halinde ya?l?l?k ayl???ndan yararlanmakta iken,
5510 say?l? Kanunla ?al??mag?c?ndeki kay?p oran? %50 ila %59 aras?nda olanlar 16 y?l sigortal?l?k s?resi4320 g?n, %40 ila %49 aras?nda oldu?u anla??lan sigortal?lar 18 y?l 4680 g?n?artlar?n? yerine getirmeleri halinde kendilerine ya?l?l?k ayl???ba?lanacakt?r. Ayr?ca yeni d?zenleme ile ?al??ma g?c?ndeki kay?p oran?na ba?l?olarak ayl?k ba?lanmas? ?ng?r?lm?? olup, bu da sigortal?lar?n lehine bird?zenlemedir.
506 say?l? Kanunda,?al??ma g?c?n?n 2/3 ?n? (%66,6) veya i? kazas? veya meslek hastal??? sonucumeslekte kazanma g?c?n?n en az %60'?n? kaybedenler malul say?l?r iken, SosyalSigortalar ve Genel Sa?l?k Sigortas? Kanunu ile hem ?al??ma g?c? kay?p oran?hem de meslekte kazanma g?c?ndeki kay?p oran?en az %60 olanlar malul say?lm??t?r.
5510 say?l? Kanunla getirilen yeni bir d?zenleme olup, ya?l?l?k ayl??? ba?lanmas? talebinde bulunan kad?n sigortal?lardan ba?ka birinin s?rekli bak?m?na muhta? derecede malul ?ocu?u bulunanlar?n, Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten sonra ge?en prim ?deme g?n say?lar?n?n d?rtte biri, prim ?deme g?n say?lar? toplam?na eklendi?i gibi emeklilik ya? hadlerinden de indirilecektir.
Bu haktan yararlanmak i?in kad?n sigortal?n?n bu durumunu belgelendirmesi ?artt?r. Ba?ka birinin s?rekli bak?m?na muhta? derecede malul ?ocu?un varl??? sa?l?k kurulu raporu ile belgelenecek, kad?n sigortal?lara bu hak Kanunun y?r?rl?k tarihinden sonraki s?reler i?in verilecektir. Malul ?ocu?un ?l?m? veya bak?ma muhta?l???n?n kalkmas? halinde, Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?l?m tarihine veya bak?ma muhta?l???n kalkt???na karar verilen sa?l?k kurulu rapor tarihine kadar ge?en hizmetlerin d?rtte biri prim ?deme g?n say?s?na eklenecek, emeklilik ya? hadlerinden indirilecektir.
Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce m?lga sosyal g?venlik kanunlar?ndan;
a) 1479 ve 2926 say?l? kanunlara g?re malull?k ayl??? alanlardan, Kanunun y?r?rl?k tarihinde veya sonras?nda Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (b) ve (c) bentleri kapsam?nda ?al??maya ba?layanlar?n ayl?klar? kesilmez. Bunlar?n (a) bendi kapsam?nda ?al??malar? halinde ise Kanunun ge?ici 14 ?nc? maddesindeki sosyal g?venlik destek primine ili?kin h?k?mler uygulan?r.
b) 506 ve 2925 say?l? kanunlara g?re malull?k ayl??? alanlardan, Kanunun y?r?rl?k tarihinde ve sonras?nda Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n(a) bendi kapsam?nda ?al??maya ba?layanlar?n ayl?klar? kesilir. Bunlar?n(b) ve (c) bentleri kapsam?nda ?al??malar? halinde ise ayl?klar? kesilmez .
Bu ba?lamda, Kanunla y?r?rl?kten kald?r?lan m?lga kanunlara g?re sigortal? olanlardan malull?k ayl???na hak kazananlar ile malull?k ayl??? ba?lananlar m?lga kanun h?k?mlerine g?resosyal g?venlik destek primi ?deyerek ?al??abilirler.
c) 5434 say?l? kanuna g?re Adi malull?k ayl??? alanlardan, Kanunun y?r?rl?k tarihinde veya sonras?nda Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (a) ve (b) bentleri kapsam?nda ?al??maya ba?layanlar?n ayl?klar? kesilmez ve sosyal g?venlik destek primi ?deyerek ?al??abilirler.
Ancak (c) bendi kapsam?nda ?al??maya ba?layanlar?n iseayl?klar? kesilir.
S?rekli i?g?remezlikgelirinin hesaplanmas?na esas g?nl?k kazanc?n tespiti:
?? kazas?n?n oldu?u veya meslekhastal???halinde ise i? g?remezli?inba?lad??? tarihten ?nceki oniki aydaki son ?? ay i?indeki kazan?lar dikkateal?n?r.
Son on iki ay i?erisinde kazan?olmamas? halinde sigortal?n?n kaza ge?irdi?i ay i?indeki prime esas kazan?lar?dikkate al?n?r.
?al??maya ba?lad??? g?n i?kazas?na u?ramas? halinde ise ayn? veya emsal i?te ?al??an benzeri birsigortal?n?n g?nl?k kazanc? esas tutulur.
Prim, ikramiye ve bu niteliktekiar?zi ?demeler dikkate al?nm?? ise gelire esas al?nacak g?nl?k kazan?, ?crettoplam?n?n ?cret al?nan g?n say?s?na b?l?nmesiyle hesaplanacak g?nl?k kazanca,% 50 oran?nda bir ekleme yap?larak bulunan tutardan ?ok olamaz.
Kanunla malull?k,?l?m ve ya?l?l?k ayl?klar?nda alt s?n?r uygulamalar? mevcut olup,
Malull?k ve ?l?m ayl?klar?nda,
talep
ve ?l?m tarihi itibariyle ba?lanacakayl?klar?n
talep
ve ?l?m y?l?ndanbir ?nceki y?l?n Aral?k ay?nda ?denen en d???k ya?l?l?k ayl???ndan azolamayaca??,
Ya?l?l?k ayl?klar?nda, Kanununy?r?rl?k tarihinden sonraki s?reler i?in ba?lanacak ayl?klar?n, sigortal?n?nmevcut ?al??malar?n?n asgari kazan?lar ?zerinden hesaplanan ortalama ayl?kkazanc?n?n % 35 inden, sigortal?n?n bakmakla y?k?ml? oldu?u e?i veya ?ocu?uvarsa % 40'?ndan az olamayaca??, hak sahibi kimselerin ayl?klar?n?n; hak sahibibir ki?i ise hesaplanan alt s?n?r ayl???n?n % 80'inden, hak sahibi iki ki?i ise% 90'?ndan az olamayaca??,
S?rekli i? g?remezlik gelirlerindeba?kas?n?n bak?m?na muhta? olanlara ba?lanacak gelirlerin, prime esas kazan?alt s?n?r?n?n ayl?k tutar?n?n % 85'inden az olamayaca??,
h?k?m alt?na al?narak, alt s?n?ruygulamas? devam ettirilmektedir.
Dolay?s?yla i?kazas? veya meslek hastal??? sonucu ba?ka birinin s?rekli bak?m?na muhta?duruma gelen sigortal? i?in hesaplanacak s?rekli i? g?remezlik geliri, primeesas kazan? alt s?n?r?n?n ayl?k tutar?n?n % 85'inden az olamaz.
27-Cenaze yard?m?ndan yararlanma?artlar? nelerdir ve yard?m miktar? nas?l belirlenecektir?
?? kazas? veya meslek hastal???sonucu veya s?rekli i? g?remezlik geliri, vazife malull??? ya da ya?l?l?kayl??? almakta iken ?len sigortal?lar?n hak sahiplerine hi?bir ko?ul aranmadancenaze yard?m? ?denecektir.
Cenaze ?dene?i miktar?n? belirlemesosyal taraflardan i??i, i?veren ve emekli temsilcilerinin de bulundu?u KurumY?netim Kurulunun ald??? karar?n ?al??ma ve Sosyal G?venlik Bakan?ncaonaylanmas? ?zerine belirlenmektedir.
1/10/2008 tarihinden?nce sigortal? olanlara 2829 say?l? Kanuna g?re; son yedi y?ll?k fiili hizmets?resi i?inde en ?ok hangi sosyal g?venlik kurulu?una prim ?denmi? ise okurulu? h?k?mlerince ayl?k ba?lan?r.
1/10/2008 tarihinden sonra ilkdefa sigortal? olanlardan birden fazla stat?ye tabi olarak ?al??anlar?nhizmetleri, ya?l?l?k sigortas? bak?m?ndan;toplam ?al??ma s?resi i?inde en fazla hizmetin ge?ti?i stat?(4/a, 4/b, 4/c)h?k?mleri esas al?nmak,?l?m ve malull?khallerinde ise, son stat? h?k?mleri uygulanmak suretiyle birle?tirilecektir.
a) Hem mal?ll?k hemde ya?l?l?k ayl???na hak kazanan sigortal?ya, ayl?klardan y?ksek olan?,ayl?klar e?itse yaln?z ya?l?l?k ayl???,
b) Mal?ll?k, vazifemalull??? veya ya?l?l?k ayl??? ile birlikte, ?len e?inden dolay? da ayl??a hakkazanan sigortal?ya her iki ayl???,
c) Ana ve babas?ndanayr? ayr? ayl??a hak kazanan ?ocuklara, y?ksek olan ayl???n tamam?, az olanayl???n yar?s?,
d) Birden fazla?ocu?undan ayl??a hak kazanan ana ve babaya en fazla ?demeye imk?n veren ilkiki dosyadan y?ksek olan ayl???n tamam?, d???k olan ayl???n yar?s?,
e) Hem e?inden, hemde ana ve/veya babas?ndan ?l?m ayl???na hak kazananlara, tercihine g?re e?indenya da ana ve/veya babas?ndan ba?lanacak ayl???,
f) Bu Kanuna g?revazife malull??? ayl??? almakta iken, tekrar sigortal? olanlardan hem vazifemalull???ne hem de malull?k ayl???na hak kazananlara bu ayl?klardan y?ksekolan?, ayl?klar? e?itse yaln?zca vazife malull??? ayl???, bunlardan hem vazifemalull??? hem de ya?l?l?k ayl???na hak kazananlara, bu ayl?klar?n her ikisi,bir ba?ka ifade ile hem vazife malull??? ayl??? ile malull?k ayl???n?n, hem devazife malull??? ayl??? ile ya?l?l?k ayl???n?n birle?mesi hallerinde iseher iki ayl??? birlikte ?denecektir.
g) Evlili?in ?l?mnedeniyle sona ermesi durumunda sonraki e?inden de ayl??a hak kazananlaratercih etti?i ayl??? ba?lan?r.
Kanunun y?r?rl?ktarihinden sonra ilk defa sigortal? olanlar,
Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihtensonra ilk defa Kanuna g?re sigortal? olup, Kanunun 4 ?nc? maddesinin birincif?kras?n?n (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlas?na tabi olarak ?al??anveya prim ?deyen sigortal?lar?n;
-Ya?l?l?k ayl???
ba
?lanmas?na ili?kin
talep
leri,sigortal?l?k s?resi i?inde en fazla sigortal?l???n?n ge?ti?i, hizmetlerine?itli?i halinde ise, son tabi olduklar?,
-Malull?k ve ?l?m sigortalar?naili?kin ayl?klar ise en son tabi olduklar?,
sigortal?l?k hali esas al?naraksonu?land?r?lacakt?r.
5510 say?l? Kanunun y?r?rl??egirdi?i tarihten ?nce sigortal? veya i?tirak?i olup, bu Kanunun y?r?rl??egirdi?i tarihten sonra ayl?k talebinde bulunanlardan, farkl? sosyal g?venlikkurumlar?na ya da bu Kanunda belirtilen sigortal?l?k hallerinden birden fazlas?natabi olanlara ayl?k ba?lanmas?na esas al?nacak kanun, bu Kanunla m?lga 2829say?l? Kanun h?k?mleridir. Ya?l?l?k ayl?klar?nda son yedi y?ll?k fiili hizmets?resi i?inde en fazla hizmetin ge?ti?i sigortal?l?k hali, hizmetlerin e?itolmas? ilemalull?k ve ?l?m ayl???ndaise son sigortal?l?k hali esas al?nacakt?r.
Kanunun y?r?rl??egirdi?i tarihten ?nce birden fazla dosyadan gelir veya ayl?k al?nmas?durumunda, bu gelir ve ayl?klar ?denmeye devam olunur. Ancak, Kanunun y?r?rl?ktarihinden sonra bu dosyalara ek olarak yeni bir dosyadan gelir veya ayl?kal?nmas?na hak kazan?lmas? halinde, yeni ba?lanacak dosyadaki gelir ve ayl?kmiktar? da dahil olmak ?zere mukayese yap?larak en d???k miktarl? dosyakapsamdan ??kar?l?r ve kalan dosyalardaki kar??la?t?rmalar Kanunun 54 ?nc?maddesine g?re yap?l?r. Bu i?lem, her durum de?i?ikli?inde veya yeni birdosyadan gelir ve ayl??a hak kazan?lmas? halinde tekrarlan?r.
Halen ?l?m ayl???almakta olan dul e?lerin bu ayl?klar? ayn? ?ekilde devam ettirilmektedir.Kanunla sigortal?n?n dul e?ine, ?al??mas?, kendi ?al??malar?ndan dolay? gelirveya ayl?k almas? veya ayl?k alan ?ocu?unun bulunmas? halinde % 50 oran?ndaayl?k ba?lanaca?? ?ng?r?lm?? olup, bu durum kamu g?revlilerinin dul e?lerii?ins?rd?r?lmekte olan bir uygulamad?r.
Bu konuda da norm vestandart birli?inin sa?lanmas? ama?lanarak, ?al??mayan ve d?zenli geliriolmayan dullar ile ?al??an veya ayl?k alan dullar?n ?l?m ayl?klar?farkl?la?t?r?lm??t?r.
Yeni d?zenleme ile ?len sigortal?dandolay? ana ve babalara ayl?k ba?lanmas? i?in e? ve ?ocuklardan artan hissebulunmas?, her t?rl? gelirlerinin asgari ?cretin net tutar?ndan az olmas? vegelir/ayl?k almamas? ?artlar? getirilmi?tir. Ana ve baban?n 65 ya??n ?st?ndeolmas? halinde artan hisse ko?ulu aranmayacakt?r.
M?lga kanunlar?nuygulanmas?nda,SSK sigortal?lar?n?n anave babalar?na ?l?m ayl??? ba?lanabilmesi i?in sigortal?n?n ?ld??? tarihte e? ve?ocuklardan artan hisse bulunmas?ko?uluaranmakta idi. Yeni d?zenleme ile artan hissenin sonradan olu?mas?halinde de, ana ve babaya ayl?k .ba?lanmas?ile birden fazla ?ocu?undan ayl?k almas? sa?lanm??t?r.
5434 say?l? Kanuna g?re anne ve babaya ayl?kba?lanabilmesi i?in ?len i?tirak?inin en az 10 y?l hizmetinin bulunmas?gerekirken, 5510 say?l? Kanunla bu s?re 5 y?la indirilmi?tir.
Kamuoyunda rahats?zl?k uyand?ran,ihbar ve ?ikayetlere konu olmas?na ra?men, mevcut yasal d?zenlemeler?er?evesinde herhangi bir i?lem yap?lamayan ve s?rf Kurumdan gelir veya ayl?kalmak amac?yla e?inden bo?and??? halde, bo?and??? e?iyle fiilen birlikteya?ad??? belirlenen e? ve k?z ?ocuklar?n, yeni d?zenleme ile ba?lanm?? olangelir ve ayl?klar?n?n kesilmesi ?ng?r?lm??t?r.
Kanunla hak sahibik?z ?ocuklar?na ?al??mamalar? ve kendi ?al??malar?ndan dolay? gelir ve ayl?kalmamalar?n?n yan?s?ra evli olmamalar? ?art?yla ayl?k ba?lanaca???ng?r?lm??t?r. K?z ?ocuklar? i?in herhangi bir ya? ko?ulu getirilmemi?tir.
Gerek malul k?z,gerekse erkek malul ?ocuklar?n ayl?klar? evlenmeleri halinde kesilmeyecek,ancak, ?al??malar?, kendi ?al??malar?ndan dolay? gelir/ayl?k almalar? veyamaluliyet hallerini yitirmeleri durumunda ayl?klar? kesilecektir.
Bu Kanun uyar?nca, evlenme ?dene?iyetim k?z ?ocuklar?na almakta olduklar? ayl?klar?n 24 ayl?k tutar? miktar?nda?denecektir.
Bu kanundan ?nce Emekli Sand???Kanununa g?re ba?lanm?? ayl?klar hakk?nda bu Kanunla y?r?rl?kten kald?r?lanh?k?mleri de d?hil 5434 say?l? Kanun h?k?mlerine g?re i?lem yap?laca??ndanyetim ayl??? alan e?, ana ve k?z?n evlenmesi halinde oniki ayl?k tutar?ndaevlenme ikramiyesi ?denecektir.
Hizmet azl??? nedeniyle ayl?kba?lanamayan ancak 5510 say?l? Kanun uyar?nca ayl?k ba?lanm?? k?z ?ocuklar?naalmakta olduklar? ayl?klar?n 24 ayl?k tutar? miktar?nda ?denecektir.
Kanunla 506 say?l? Kanuna tabiolarak ?al??an sigortal?lar i?in halen uygulanmakta olan itibari hizmet s?resiuygulamas?na son verilerek, fiili hizmet s?resi zamm? uygulamas?na ge?ilmi?tir.
Yeni d?zenleme ile sigortal?lar?nKanunun y?r?rl??e girdi?i tarihe kadaritibari hizmet s?resi kapsam?nda ge?en s?releri mevcut kanunlardo?rultusunda 3600 g?n ko?ulu aranmaks?z?n emeklilik haklar?na yans?t?lacakt?r.
Kanunun y?r?rl?k tarihinden sonraise, ?al???lan i?in fiili hizmet s?resi zamm? kapsam?ndaki bir i? olmas?halinde, sigortal?lar fiili hizmet s?resi zamm?ndan yararland?r?lacaklard?r.
Fiili hizmet s?resi zamm?kapsam?ndaki i?ler; a??r, riskli ve sa?l??a zararl? olup, ?al??anlar? fiziki,ruhi ve fizyolojik bak?mdan olumsuz y?nde etkileyen, dolay?s?yla bu i?lerde?al??anlar? di?er ?al??anlara g?re daha fazla y?pratt??? i?in ?m?rlerinik?saltan i?lerdir.
506, 5434 say?l? Kanunlar?nuygulamas?nda kapsam i?erisinde bulunan baz? i?ler, teknolojideki geli?meler ve?al??ma ko?ullar?n?n iyile?tirilmesi nedeniyle zamanla y?prat?c? olmaktan??kt??? halde, bu i?lerde ?al??anlara hala fazladan hizmet ilavesi yap?lmas?,di?er kesimlerde ?al??anlar aleyhine bir adaletsiz durum yarat?yordu. Buolumsuzluklar?n ortadan kald?r?lmas? amac?yla fiili hizmet s?resi zamm?getirilmi?tir.
3201 say?l? Kanundayap?lan de?i?iklikle, l8 ya??n? doldurmu? T?rk Vatanda?lar?n?n T?rk Vatanda??olarak yurt d???nda ge?en ve belgelendirilen sigortal?l?k s?releri ile bus?relerin aras?nda veya sonunda her birinde bir y?la kadar olan i?sizliks?releri ve yurt d???nda ev kad?n? olarak ge?en s?releri bor?lanma kapsam?naal?nm??t?r.
Yurtd???nda ge?enhizmet s?relerini bor?lanmak isteyenler, T?rkiye'de son defa; Sosyal G?venlikKurumuna tabi ?al??malar? varsa bor?lanma i?lemleriKurumumuzca,506 say?l? Kanunun ge?ici 20'nci maddesine tabi sand?klardan birine tabi?al??mas? varsa bor?lanma i?lemleri ilgili sand?k?a sonu?land?r?lacakt?r.
Ayr?ca, T?rkiye'deherhangi bir Sosyal G?venlik Kurumuna tabi ?al??mas? bulunmayanlar?nyurtd???nda ge?en sigortal? s?releri ile ev kad?nl???nda ge?en s?relerininbor?lanma i?lemleri de Kurumumuzca yap?lacakt?r.
Kendilerine veya haksahiplerine sosyal g?venlik s?zle?mesi uygulanmak suretiyle k?smi ayl?kba?lanm?? olanlar?n bor?lanma i?lemleri ayl??? ba?layan Kurumun bu Kanundakisigortal?l?k stat?s?ne g?re sonu?land?r?lacakt?r.
Kurumumuzcayap?lacak yurtd??? hizmet bor?lanma
talep
lerii?in,
Son defaSosyal Sigortalar Kurumuna veyaBa?-Kur' a tabi ?al??mas? olanlar, yadaT?rkiye'de hi? ?al??mas? olmayanlar veya yurtd???nda ev kad?nl???nda ge?ens?releri bulunanlar Sosyal Sigortalar Genel M?d?rl??? Yurtd??? Bor?lanma veTahsis ??lemler Daire Ba?kanl??? veya Sosyal G?venlik ?l M?d?rl?klerine,
Daha ?nce 5434say?l? Kanun kapsam?nda ?al??m?? ise Sosyal Sigortalar Genel M?d?rl??? KamuG?revlileri Emeklilik ??lemleri Daire Ba?kanl???'na ba?vuracaklard?r.
a)18ya??n doldurulmas?ndan ?nce yurtd???nda sigortal?, i?sizlik ve ev kad?n? olarakge?en s?reler,
b) T?rkvatanda?l???n?n kazan?lmas?ndan ?nce ve T?rk vatanda?l???n?n kaybedilmesindensonra yurtd???nda sigortal?,i?sizlik ve ev kad?n? olarak ge?en s?reler,
c) ?kili sosyalg?venlik s?zle?melerine g?re kendilerine k?smi ayl?k ba?lanm?? olanlar?nyurtd???nda ge?en sigortal?l?k s?releri aras?nda ve bu s?relerin bitimtarihinden sonraki i?sizlik s?releri,
d) Sosyal g?venlikkanunlar?na g?re malull?k, ya?l?l?k ve ?l?m sigortalar? kapsam?ndage?en s?relerle ?ak??an yurtd???s?releri,
??lemin ge?erliolabilmesi i?in bedelin ?denmesi gerekmektedir.Borcuntebli? tarihinden itibaren ?? ay i?inde Kurumhesab?na ?denmesi zorunludur. ?? ayl?k s?renin ba?lama tarihi, tebli?mektubunun ilgiliye posta yoluyla teslim edildi?i tarihte ba?lar.Tahakkuk ettirilen prim borcununtamam?n?, tebli? tarihinden itibaren ?? ay i?erisinde ?demeyenlerin, bor?lanmaba?vurular? ge?ersiz say?l?r.
Evet m?mk?nd?r. ??ayl?k s?re i?erisinde borcun bir k?sm?n?n ?denmesi halinde ?denen miktar ileorant?l? s?re ge?erli say?l?r.?denmeyen s?reye ait bor?lanma ise iptaledilir.?denmeyen s?renin ge?erli say?lmas? yeni bir bor?lanma talebine ves?resi i?inde ?denmesine ba?l?d?r.
a) Sosyal g?venliks?zle?mesi yap?lm?? olup olmad???na bak?lmaks?z?n herhangi bir ?lkede?al??maya, ikamete dayal? bir sosyal sigorta ya da sosyal yard?m ?dene?i almayaba?lad?klar?,
b) T?rkiye'de sosyalg?venlik kanunlar?na g?re sigortal? olarak ?al??maya ba?lad?klar?
1/1/1989 tarihinden 8/5/2008tarihine kadar zorunlu g??e tabi tutulduktan sonra T?rk vatanda?l???na ge?en veBulgaristan'daki hizmetlerini bor?lanarak kendilerine ya?l?l?k ayl???ba?lananlar?n sosyal g?venlik destek primi ?deyerek ?al??malar?na imkanbulunmamaktad?r.
Alt? aydan daha uzuns?re yurtd???nda bulunmu? olanlar, yurtd???nda ?al???p ?al??mad?klar?n? veikamete dayal? bir sosyal sigorta ya da sosyal yard?m ?dene?i al?palmad?klar?n? g?sterir belgeleri, ?rne?i Kurumca haz?rlanan 3201 say?l? KanunaG?re Ayl?k Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi ile birlikte s?z konusu alt? ayl?ks?renin doldu?u tarihten sonra ?? ay i?inde Kuruma vermek zorundad?rlar.
?stanbul'da sosyalg?venlik s?zle?melerinden kaynaklanan uzun ve k?sa vadeli sigorta i?lemleriBe?ikta? ve Pendik Sosyal G?venlik Merkez M?d?rl?klerinde, yurtd??? bor?lanmave bu bor?lanmalara g?re ayl?k ba?lama i?lemleri ise Unkapan? Sosyal G?venlikMerkez M?d?rl???nde y?r?t?lmektedir.
Ankara'da sosyalg?venlik s?zle?melerinden kaynaklanan uzun ve k?sa vadeli sigorta i?lemleri UlucanlarSosyal G?venlik Merkez M?d?rl???nde, yurtd??? bor?lanma ve bu bor?lanmalarag?re ayl?k ba?lama i?lemleri ise S?hh?ye Sosyal G?venlik Merkez M?d?rl???ndey?r?t?lmektedir.
Ayr?ca 5510 say?l? Kanunla,kanunlar? gere?i verilen ?cretsiz do?um ya da anal?k izni s?releri ile 4 /akapsam?ndaki sigortal? kad?nlar?n, iki defaya mahsus olmak ?zere do?umtarihinden sonra iki y?ll?k s?reyi ge?memek kayd?yla hizmet akdine istinadeni?yerinde ?al??mamas? ve ?ocu?unun ya?amas? ?art?yla bor?lanma talebindebulunulan s?relerini, bor?lanma imkan?getirilmi?tir.
2925 say?l? Kanunun sigortal?l?klailgili h?k?mleri y?r?rl?kten kald?r?lm??t?r.1/10/2008 tarihinden sonra 2925say?l? Kanun kapsam?nda yeni sigortal? tescili yap?lmayacakt?r.1/10/2008 tarihiitibariyle 2925 say?l? Kanuna tabi olanlar?n sigortal?l?klar? sona erinceye kadar,2925 say?l? Kanunla ilgileri devam ettirilecektir.2925 say?l? Tar?m ???ileriSosyal Sigortalar Kanununa tabi olanlar Kanunun y?r?rl?k tarihinden sonra daprim ?deme g?n say?lar? a??s?ndan eski Kanun h?k?mlerine tabi olacakt?r.Mevcuttar?m sigortal?lar? da genel sa?l?k sigortas? kapsam?na al?nacak, dolay?s?yla1/10/2008 tarihinden sonra t?m tar?m sigortal?lar? i?in ?denecek prim oran? %32,5dur.
??yerinin devredilmesi veya intikal etmesi halinde, intikal veya devir tarihinden itibaren 10 g?n i?inde Kuruma bildirilmelidir. ??yerinin miras yoluyla intikali halinde ise miras??lar?, ?l?m tarihinden itibaren en ge? ?? ay i?inde Kuruma bildirilmesi gerekmektedir
1/10/2008 tarihindenitibaren sosyal g?venlik numaras? olarak sigortal?lar?n T?rkiye Cumhuriyeti kimliknumaralar? esas al?naca??ndan, ayl?k prim ve hizmet belgesinin "Sosyal G?venlikSicil Numaras?" b?l?m?ne, sigortal?lar?n 11 haneli TC kimlik numaralar?kaydedilecektir. Sigortal?n?n yabanc? uyruklu olmas? halinde ise, s?zkonusub?l?me, bu ki?iler i?in ??i?leri Bakanl???nca verilecek olan kimlik numaras?sisteme girilecektir.
Ay/d?nem i?inde i?egiri?i veya i?ten ??k??? bulunmayan, ?e?itli nedenlerle (istirahat, ?cretsizizin, disiplin cezas? gibi) ay/d?nemin baz? g?nlerinde ?al??mayan ve?al??mad??? g?nler i?in de ?cret almayan sigortal?lar?n ilgili ay/d?nemdekiprim ?deme g?n say?lar?, ilgili ay/d?nemdeki g?n say?s?ndan, ?cret almaya hakkazan?lmam?? g?n say?s? ??kart?lmak suretiyle hesaplanacakt?r.
Ayl?k prim ve hizmetbelgesinde kay?tl? eksik g?n nedeni hanesine, sigortal?n?n durumunu a??klayankod numaras? ayl?k prim ve hizmet belgesine kaydedilecektir.
Di?er taraftan, kamui?yerleri ve toplu i? s?zle?mesi imzalanan i?yerleri hari? olmak ?zere, ayi?inde baz? i? g?nlerinde ?al??t?r?lmad??? ve ?cret ?denmedi?i beyan edilensigortal?lar?n eksik ?al??t?klar?n? ispatlayan belgelerin Sosyal Sigorta??lemleri Y?netmeli?inin 10 nolu ekinde yer alan belge ile ayl?k prim ve hizmetbelgesinin verilmesi gereken s?re i?inde i?yerinin ba?l? bulundu?u SosyalG?venlik ?l/Merkez M?d?rl???ne elden verilmesi veya ayn? s?re i?inde posta ileg?nderilmesi gerekmektedir.
Bor?lar Kanunu, ??Kanunu gibi ?al??ma hayat?n? d?zenleyen kanunlarda de?i?iklik yap?larak hizmeterbab?n?n, i??inin, gemi adam?n?n ve gazetecinin ?cretlerini i?verenler,i?veren vekilleri ve ???nc? ki?ilerce bankalar vas?tas?yla ?denmesinde zorunlululukgetirilmi?tir. Ayr?ca Kuruma da bankalardan bilgi ve belge isteme hakk?getirilmi?tir. Bu durumda, i?verenlerin ?al??t?rd?klar? i??ilerin prime esaskazan?lar?n? oldu?undan daha az g?stermeleri imkan?n ortadan kald?r?lmas?sa?lanm??t?r.
Yinei?verenin ayl?k prim ve hizmet belgesini asmay?k?ml?l??? bulunmaktad?r.
?teyandan, Kurumunkontrol ve denetim elamanlar?n?n da kay?t inceleme yetkisi bulunmaktad?r.
T?m bunlara ra?mensigortal?, prime esas kazanc?n?n bildirilenden daha y?ksek oldu?unuALO 170 hatt?na veya i?veren ve i?yerininadresi ile birlikte i?yerinin ba?l?bulundu?u ?niteye bildirmesi halinde,i?yeri ve ?creti hakk?nda gerekli inceleme i?lemi yap?larak, sonu? sigortal?yabildirilmektedir.
?al??t?r?lan busigortal?lar?n, Kurumumuza tek bir belge ?zerinden de?il a?a??da belirtilen?ekilde bildiriminin yap?lmas? gerekmektedir.
-4857 say?l? Kanunun 30 uncu maddesine istinadenkontenjan dahilinde t?m sigorta kollar?na tabi olarak ?al??an ?z?rl?sigortal?lar, 1 nolu belge t?r? ve 14857 say?l? Kanun t?r?,
- 4857 say?l? Kanunun 30 uncu maddesine istinadenkontenjan haricinde t?m sigorta kollar?na tabi olarak ?al??an ?z?rl?sigortal?lar, 1 nolu belge t?r? ve 54857 say?l? Kanun t?r?,
- 4447 say?l? Kanun kapsam?na giren 18-29 ya?aras?nda erkek veya 18 ya??ndan b?y?k kad?n sigortal?lar, 1 nolu belge t?r? ve4447 say?l? Kanun t?r?,
- Sosyal g?venlik destek primine tabi olarak?al??an sigortal?lar 2 nolu belge t?r?,
- T?m sigorta kollar?na tabi olarak ?al??an di?ersigortal?lar ise, 1 nolu belge t?r? ve 5510 say?l? Kanun t?r? se?ilmeksuretiyle Kuruma bildirilecektir.
?zel nitelikteki i?yeri i?verenleri, cari aya ili?kin olarak d?zenleyecekleri as?l, ek veya iptal nitelikteki ayl?k prim ve hizmet belgelerini, en ge? belgenin ili?kin oldu?u ay? izleyen ay?n 23'?nde saat 23:59'a kadar e-Sigorta kanal?yla Kuruma g?ndermek zorundad?rlar.
Resmi nitelikteki i?yeri i?verenleri ise, cari aya ili?kin olarak d?zenleyecekleri as?l, ek veya iptal nitelikteki ayl?k prim ve hizmet belgelerini, en ge? belgenin ili?kin oldu?u d?nemi izleyen takvim ay?n?n 7'sinde saat 23:59'a kadar e-Sigorta kanal?yla Kuruma g?ndermek zorundad?rlar.
??verenler, bir ay i?inde ?al??t?rd?klar? sigortal?lar?n prime esas kazan?lar? ?zerinden hesaplanacak prim tutarlar?n? en ge? takip eden ay/d?nemin sonuna kadar Kuruma ?deyeceklerdir.
Prim bor?lar?n?n, katma de?er vergisi iade alaca??ndan mahsubu suretiyle ?denmesi talebinde bulunan i?verenlerin, cari aylara ili?kin prim bor?lar?n? ?deme s?resinin sona erdi?i tarihten itibaren 15 g?n i?inde mahsup suretiyle ?demeleri halinde, primler yasal s?resinde ?denmi? kabul edilecektir.
Mevcut uygulamada sigortal?lardan % 9 oran?nda malull?k, ya?l?l?k ve ?l?m sigortalar? primi ve % 5 hastal?k sigortas? primi olmak ?zere toplam % 14 oran?nda prim kesilmektedir.
Yeni uygulamada, sigortal?lar?n ?deyecekleri prim oran? yine toplam % 14 olup, bunun % 9'u malull?k, ya?l?l?k ve ?l?m sigortas? primi, % 5'i de genel sa?l?k sigortas? primidir.
2) Prim te?vikinin y?r?rl??e girdi?i 1 Temmuz 2008 tarihinden ?nceki alt? ayl?k s?rede i?siz olmas?,
3) Prim te?vikinin y?r?rl??e girdi?i 1 Temmuz 2008 tarihinden sonraki bir y?l i?inde (1/temmuz/2008 ila 30/haziran/2009 tarihleri aras?nda) sigortal?n?n i?e al?nmas?;
4) Sigortal?n?n fiilen ?al??mas?;
??yeri Y?n?nden Aran?lan ?artlar;
?lave istihdam?n, prim te?vikinin y?r?rl??e girdi?i 1 Temmuz 2008 tarihinden ?nceki bir y?ll?k s?rede i?yerinden Kuruma bildirilen ortalama sigortal? say?s?na ilave olarak al?nmas?, halinde; prime esas kazan? alt s?n?r? ?zerinden hesaplanan sigorta primine ait i?veren hisselerinin; Birinci y?l i?in y?zde y?z?, ikinci y?l i?in y?zde sekseni, ???nc? y?l i?in y?zde altm???, d?rd?nc? y?l i?in y?zde k?rk?, be?inci y?l i?in y?zde yirmisi i?sizlik sigortas? fonundan kar??lan?r.
5763 say?l? ?? Kanunu ve Baz? Kanunlarda De?i?iklik Yap?lmas? Hakk?nda Kanunun 20 nci maddesi ile 4447 say?l? ??sizlik Sigortas? Kanununa eklenen ge?ici 7 nci madde de; 18 ya??ndan b?y?k ve 29 ya??ndan k???k olanlar ile ya? ?art? aranmaks?z?n 18 ya??ndan b?y?k kad?nlardan; bu maddenin y?r?rl?k tarihinden ?nceki alt? ayl?k d?nemde prim ve hizmet belgelerinde kay?tl? sigortal?lar d???nda olmas? ?art?yla, bu sigortal?lar? istihdam eden i?verenlerin faydalanmas? h?kme ba?land???ndan;
2008/Ocak ila 2008/Hazirand?nemlerinde iste?e ba?l? sigortal? olan ki?ileri 1/7/2008 (dahil) ila 30/6/2009 (dahil) tarihleri aras?nda istihdam eden i?verenler de te?vik h?k?mlerinden faydalanabilecektir.
Ara?t?rma ve Geli?tirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine Y?nelik Uygulama ve Denetim Y?netmeli?inin yay?mland??? tarihten ?nce s?zkonusu destekten yararlanmalar? gerekti?i halde, Kurumumuzca yay?mlanm?? olan 2008-85 say?l? Genelgenin yay?mland??? tarihten ?nce an?lan Kanunda aran?lan ?artlar?n ta??nd???na ve destekten yararlanmaya hak kazan?ld???na ili?kin belgelerini Sosyal G?venlik ?l/Merkez M?d?rl?klerine ibraz edememi? olmalar? nedeniyle sigorta primi i?veren hissesi deste?inden yararlanamam?? olan i?verenlerin, destekten yararlanmaya hak kazan?ld???na ili?kin belgeleri i?yerinin ba?l? bulundu?u Sosyal G?venlik ?l/Merkez M?d?rl?klerine ibraz etmeleri ve kapsama giren sigortal?lar i?in Kanun t?r? se?ilmeksizin d?zenlenmi? ve yasal s?resi i?inde Kuruma verilmi? as?l veya ek nitelikteki ayl?k prim ve hizmet belgeleri i?in iptal nitelikte, ayn? sigortal?lar i?in 5746 say?l? Kanun t?r? se?ilmek suretiyle as?l nitelikte ayl?k prim ve hizmet belgesi vermeleri halinde, bu s?reler i?in de sigorta primi i?veren hissesi deste?inden yararlan?labilecektir.
5510 say?l? Sosyal Sigortalar ve Genel Sa?l?k Sigortas? Kanununun 81 inci maddesinde ?ng?r?len sigorta prim te?vikinden faydalanmak isteyen ?zel sekt?r i?verenleri, Kurumumuza muaccel sigorta primi, i?sizlik sigortas? primi, idari para cezas? ve bunlara ili?kin gecikme cezas? ve gecikme zamm? bor?lar?n?n bulunmamas? halinde, ba?l? bulunduklar? Sosyal G?venlik ?l / Sosyal G?venlik Merkez M?d?rl?klerine m?racaat etmeksizin e-Bildirge ?zerinden 5510 say?l? Kanun t?r? se?mek suretiyle s?zkonusu sigorta prim te?vikinden faydalanabileceklerdir.
5510 say?l? Kanunun 81 inci maddesinde, muaccel sigorta primi, i?sizlik sigortas? primi, idari para cezas? ile bunlara ili?kin gecikme cezas? ve gecikme zamm? bor?lar? bulunmakla birlikte, s?zkonusu bor?lar?n ?e?itli kanunlar gere?ince yeniden yap?land?r?lm?? veya 6183 say?l? Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmi? olmas? ve yap?land?rma veya taksitlendirme i?lemleri devam ediyor olmas? kayd?yla, s?zkonusu indirimden yararlan?labilece?i ?ng?r?lm??t?r.
Bu bak?mdan, muaccel bor?lar?, 5458 say?l? Kanun gere?ince ya da 5510 say?l? Kanunun ge?ici 24 ya da 25 inci maddelerine istinaden yeniden yap?land?r?lm?? ya da 6183 say?l? Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmi? olan i?verenler, yap?land?rma veya taksitlendirme i?lemlerinin devam ediyor olmas? ve yap?land?rma veya taksitlendirme kapsam?na girmeyen muaccel sigorta primi, i?sizlik sigortas? primi, idari para cezas? ile bunlara ili?kin gecikme cezas? ve gecikme zamm? bor?lar?n?n da bulunmamas? kayd?yla, ayl?k prim ve hizmet belgelerini 5510 say?l? Kanun t?r?n? se?mek suretiyle Kuruma g?nderebileceklerdir.
Afet nedeniyle prim bor?lar?n?n ertelenmesine Kurumca karar verilen i?verenler, ayl?k prim ve hizmet belgesinin Kuruma g?nderilece?i tarihte muaccel sigorta primi, i?sizlik sigortas? primi, idari para cezas? ve bunlara ili?kin gecikme cezas? ve gecikme zamm? bor?lar?n?n bulunmamas?, 5510 say?l? Kanun t?r? se?ilmek suretiyle d?zenlemi? olduklar? ayl?k prim ve hizmet belgelerini Kuruma s?resi i?inde vermi? olmalar?, ertelemeye tabi tutulmu? sigorta prim bor?lar?n? erteleme s?resi i?inde ?demeleri kayd?yla be? puanl?k prim indiriminden yararlanacaklard?r.
Mevcut uygulamada sadece SSK'l?lar i?in 50 YTL olarak ?denmekte olan emzirme ?dene?inin kapsam? yeni d?zenleme ile geni?letilerek,Ba?-Kur'lular? da kapsayacak ?ekilde; sigortal? kad?na veya sigortal? olmayan kar?s?n?n do?um yapmas? nedeniyle sigortal? erke?e, kendi ?al??malar?ndan dolay? gelir veya ayl?k alan kad?na ya da gelir veya ayl?k alan erke?in sigortal? olmayan e?ine, sosyal taraflardan i??i, i?veren ve emekli temsilcilerinin de bulundu?u Kurum Y?netim Kurulunca belirlenen Bakanl?k?a onaylanan tarifeye g?re emzirme ?dene?i verilmesi imkan? getirilmi?tir. 2008 y?l?n?n bitimine iki ay gibi bir s?re kalmas? nedeniyle, emzirme ve cenaze yard?m? ?denek miktarlar? de?i?tirilmemi?tir.
1/1/2009 tarihi itibar?yla miktarlar yeniden belirlenecektir.
?ncelikle sigortal? erkek i?in sigortal?n?n do?um yapan kad?nla Medeni Kanun h?k?mlerine g?re do?umdan ?nce evlenmi? olmas?gerekmektedir. Sigortal?l??? sona eren sigortal?lar?n i?ten ayr?ld??? tarihten ba?lamak ?zere 300 g?n i?inde ?ocuklar? do?arsa sigortal? kad?n veya e?i anal?k sigortas? haklar?ndan faydalanacak sigortal? erke?in anal?k sigortas?ndan faydalanmalar? i?in do?um tarihinden ?nceki 15 ay i?inde en az 120 g?n prim ?demi? olmas? ?art?yla emzirme ?dene?inden yararlanabilir.
Ba??ms?z ?al??anlar?n sigortal?l?k bilgilerine bilgisayar ortam?ndan eri?ilebilmekte iken g?ncel olmamas? ya da kay?td??? sigortal?l?k olabilece?i d???n?lerek resmi barkot ??kt?s? verilemedi?inden sigortal?lar veya vatanda?lar?m?z internet ?zerinden bu bilgilere ula?amamakta idi.?u anda bu bilgilere internet ?zerinden ula??m sa?lanmakta, bu nedenle il m?d?rl?klerimize m?racaat etmeksizin i?lem yap?labilmektedir.
1/10/2008 tarihinden ?nce 193 say?l? Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci f?kras?n?n (6) numaral? bendinde belirtilen i?leri, hizmet akdiyle herhangi bir i?verene tabi olmaks?z?n s?rekli ve kazan? getirici nitelikte yapmakta olanlardan 1/10/2008 tarihinden sonra ayn? ?artlarla bu i?leri yapt?klar? tespit edilen kad?n iste?e ba?l? sigortal?lar; malull?k, ya?l?l?k ve ?l?m sigortalar? ile genel sa?l?k sigortas? primi ?deyebilecektir.
Anonim ?irketlerin kurucu ortaklar?ndan daha ?nce 1479 say?l? Kanunun 24 ?nc? maddesine tabi olarak sigortal? olanlardan sigortal?l?klar?n? devam ettirmek isteyenlerin 1/10/2008 tarihinden itibaren alt? ay i?inde yaz?l?
talep
te bulunmalar? halinde sigortal?l?klar? aynen devam ettirilecektir. Bu s?re i?erisinde
talep
te bulunmayanlar?n sigortal?l?klar? ise 1/10/2008 tarihi itibariyle sona erecektir.
Yeni Kanunda topluluk sigortas? uygulamas? kald?r?lm??t?r.Topluluk sigortas?na tabi gelir vergisi m?kellefi bulunan avukat ve noterler 4 /b kapsam?nda sigortal? say?lm??t?r.Avukat ve noterlerden gelir vergisi bulunmayanlar?n sosyal g?venlikleri iste?e ba?l? sigorta yoluyla devam ettirilebilecektir.Avukat ve noterler de zorunlu sigortal?l?k kapsam?na al?nd???ndan bunlar da, do?al olarak genel sa?l?k sigortas?na dahil olacaklard?r.
Yeni d?zenleme ile T?rkiye'de yasal olarak ikamet edenlerden 18 ya??n? dolduran ve
talep
te bulunanlar iste?e ba?l? sigortal? olabilecektir. ?ste?e ba?l? sigortal? olmak i?in SSK'da aranan 1080 g?nile Emekli Sand???nda aranan 10 y?ll?k hizmet s?resi ?artlar? kald?r?lm?? ve bunlara genel sa?l?k sigortas? primi ?demeleri suretiyle sa?l?k hizmetlerinden yararlanma, 30 g?nden az s?reli i?lerde ?al??anlara da eksik s?relerini iste?e ba?l? sigortal? olarak tamamlamalar? imkan? getirilmi?tir.
5510 say?l? Kanunun 50 nci maddesine g?re, iste?e ba?l? sigortal? olabilmek i?in T?rkiye'de ikamet edenler ile T?rkiye'de ikamet etmekte iken sosyal g?venlik s?zle?mesi imzalanmam?? ?lkelerdeki T?rk vatanda?lar?ndan; bu Kanuna t?bi zorunlu sigortal? olmay? gerektirecek ?ekilde ?al??mamas? veya sigortal? olarak ?al??makla birlikte ay i?erisinde 30 g?nden az ?al??mas? ya da tam g?n ?al??mamas?, kendi sigortal?l??? nedeniyle ayl?k ba?lanmam?? olmas? yahut 18 ya??n? doldurmu? bulunmas? ?artlar? aranmaktad?r.
?ste?e ba?l? sigortal? olanlar GSS primi de ?deyerek zorunlu olarak genel sa?l?k sigortas? kapsam?nda sa?l?k hizmetlerinden yararlanacaklard?r.Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce sistemde olanlar da zorunlu olarak genel sa?l?k sigortas? kapsam?na dahil edilecektir.
?ste?e ba?l? sigorta giri? bildirgesiyle Kuruma m?racaat eden sigortal?lar?n iste?e ba?l? sigortal?l?klar?, m?racaat?n Kurum kay?tlar?na intikal etti?i tarihi takip eden g?nden itibaren ba?lamaktad?r.
Ay i?erisinde 30 g?nden az ?al??an sigortal?lar?n ayn? ay i?erisinde iste?e ba?l? sigortaya prim ?demeleri halinde, primi ?denen s?reler zorunlu sigortal?l??a ili?kin prim ?deme g?n say?s?na otuz g?n? ge?memek ?zere eklenecek ve eklenen bu s?reler, 4 ?nc? maddenin birinci f?kras?n?n (b) bendi kapsam?nda sigortal?l?k s?resi olarak kabul edilecektir.
?ste?e ba?l? sigortal?l?k; iste?e ba?l? sigortal?l???n? sona erdirme talebinde bulunanlar?n, primi ?denmi? son g?n? takip eden g?nden, ayl?k talebinde bulunanlar?n, ayl??a hak kazanm?? olmak ?art?yla
talep
tarihinden, ?len sigortal?n?n ?l?m tarihinden itibaren sona erecektir.
Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce her ?? kurumda da iste?e ba?l? devam edenler, herhangi bir i?leme gerek kalmadan 4/b kapsam?nda iste?e ba?l? sigortal? olacaklard?r.Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce sistemde olanlar, iste?e ba?l? sigortaya devam etme ve sona erme a??s?ndan yeni Kanun h?k?mlerine tabi olacaklard?r.
5510 say?l? Kanunun y?r?rl?k tarihi itibariyle gerek Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce 506 say?l? Kanun kapsam?nda iste?e ba?l? sigortaya prim ?deyenler, gerekse Kanunun y?r?rl?k tarihinden sonra iste?e ba?l? sigortal? olacaklar?n hizmetleri 1/10/2008 tarihi itibariyle4/b kapsam?nda de?erlendirilecektir. Bu durumda, 1/10/20008 tarihinden ?nce SSK kapsam?nda iste?e ba?l? prim ?deyerek 2829 say?l? Kanuna g?re 1260 prim g?n ko?ulunu doldurmaya ?al??an sigortal?lar?n1/10/2008 tarihinden sonra da iste?e ba?l? sigortaya devam etmeleri halinde bu hizmetler4/b kapsam?nda say?laca??ndan, bu ?ekilde 4/a kapsam?nda emekli olmalar? m?mk?n olmayacakt?r. 4/a kapsam?nda emekli olmak isteyen s?z konusu iste?e ba?l? sigortal?lar?n ancak hizmet akdiyle ?al??malar? durumunda 1260 g?n ko?ulunu doldurmalar? m?mk?n olabilecektir.
5510 say?l? Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce sigortal? olanlar?n ya?l?l?k ayl???na hak kazanma ko?ullar? m?lga 506, 1479, 2925 ve 2926 say?l? Kanun h?k?mlerine g?re belirlenmektedir
Mevcut uygulamada Ba?-Kur sigortal?lar? y?n?nden, ?al??ma g?c?ndeki kay?p oranlar? %60'?n alt?nda olan sigortal?lar i?in hi?bir d?zenleme yer almaz iken, Sosyal Sigortalar ve Genel Sa?l?k Sigortas? Kanunu ile ?al??ma g?c?ndeki kay?p oranlar? %40 ila %59 aras?nda olan sigortal?laraya? ?art? aranmaks?z?n 16-18 y?l sigortal?l?k s?resi ve 4320- 4680 g?n prim ?demi? olmak kayd?yla ya?l?l?k ayl??? ba?lanma imkan? getirilmi?tir.
Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihte sosyal g?venlik destek primine tabi olarak 506 say?l? Kanun kapsam?nda ?al??an emekliler,
Halen aktif olarak ilgili sosyal g?venlik kanunlar?na g?re ?al??makta iken 1/10/2008 tarihinden sonra emekli olup, hizmet akdine tabi olarak tekrar ?al??maya ba?layanlar,
Daha ?nce emekli olup 1/10/2008 tarihinden sonra hizmet akdine tabi olarak ?al??acak olanlar,
Kanunun ge?ici maddelerinde yap?lan d?zenleme ile prime esas kazan?lar? ?zerinden %30 oran?nda ( %7,5'i sigortal? hissesi, %22,5'i i?veren hissesi ) sosyal g?venlik destek primi, i?yerinin tehlike s?n?f ve derecesine g?re belirlenen ve %1 ila 6,5 aras?nda (i?veren hissesi) olan k?sa vadeli sigorta kollar? primi ?denerek hizmet akdine tabi olarak ?al??abilirler.
5510 say?l? Kanunun y?r?rl??e girmesinden sonra ilk defa ?al??maya ba?layanlardan emekli olacaklar,sosyal g?venlik destek primine tabi olarak ?al??amayacaklard?r.
5510 say?l? Kanunun y?r?rl??e girdi?i 1/10/2008 tarihinden sonra ilk defa sigortal? olup emekli olan sigortal?lardan Kanunun 4 ?nc?maddesinin birinci f?kras?n?n (b) bendinin (4) numaral? alt bendi hari? olmak ?zere di?er alt bentlerine tabi ?al??maya ba?layanlar?n ayl?klar?n?n kesilmemesi i?in yaz?l? istekte bulunanlar?n ya?l?l?k ayl?klar?n?n ?denmesine devam edilerek bunlardan, almakta olduklar? ayl?klar?n?n % 15'i oran?nda sosyal g?venlik destek primi kesilerek ?al??ma imkan? getirilmi?tir.
5510 say?l? Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (b) bendi kapsam?nda sigortal? say?lanlar, ilgili kamu kurum ve kurulu?lar?ndan alacaklar? belgelerle do?rulamak kayd?yla -faaliyette bulunmad?klar? s?reler hari? olmak ?zere- ?al??t?klar? s?reler i?in, 2008 y?l? i?in %12 sonraki y?llar i?in de 1'er puan art?r?larak en fazla%15 oran?nda sosyal g?venlik destek primi ?deyeceklerdir.
2008 y?l? Ekim ay? ba??ndan ?nce sigortal? olanlar ile malull?k veya ya?l?l?k ayl??? ba?lananlar ve Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihte sosyal g?venlik destek primi ?deyerek ?al??maya devam edenler hakk?nda sosyal g?venlik destek primine tabi olma bak?m?ndan Kanunla y?r?rl?kten kald?r?lan ilgili kanun h?k?mlerinin uygulanmas?na devam edilecektir.
Ancak, tar?msal faaliyetlerde kendi ad?na ve hesab?na ba??ms?z ?al??anlar hari?,4 (b) kapsam?nda ?al??maya ba?layanlar?n sosyal g?venlik destek primleri, almakta olduklar? ya?l?l?k ve malull?k ayl?klar?ndan kesilecektir. Ayl?klardan kesilecek sosyal g?venlik destek primi tutar?, 2008 y?l? Ekim ay? ba??ndan itibaren % 12, takip eden her y?l?n Ocak ay?nda bir puan art?r?larak % 15'i ge?meyecek ?ekilde uygulanacakt?r.
Kesilecek olan bu tutar, 4/b sigortal?lar?na ilgili y?l?n Ocak ay?nda ?denen en y?ksek ya?l?l?k ayl???ndan al?nabilecek sosyal g?venlik destek priminden fazla olmayacakt?r.
Kanunun y?r?rl?k tarihinden sonra ya?l?l?k ve malull?k ayl?klar?ndan s?resinde kesilmeyen sosyal g?venlik destek primi bor?lar? i?in gecikme cezas? ve gecikme zamm? uygulanacakt?r.
Mevcut uygulamada 506 ve 2925 say?l? Kanunlara tabi sigortal?lar?ndan i? kazas? veya meslek hastal??? sonucu olu?an hastal?k ve ?z?rler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sa?l?k hizmeti sunucular?n?n sa?l?k kurullar? taraf?ndan verilen raporlara istinaden Kurum Sa?l?k Kurulunca meslekte kazanma g?c? en az% 10 oran?nda azalm?? bulundu?u tespit edilenlere s?rekli i? g?remezlik geliri ba?lanmakta iken, 5510 say?l? Kanunla4/b kapsam?ndaki sigortal?lara da i? kazas? ge?irmesi veya meslek hastal???na tutulmas? durumunda i? kazas? ve meslek hastal??? geliri ba?lanmas?na imkan sa?lanm??, sigortal?lar?n ?l?m? halinde de hak sahiplerine yine bu sigorta kolundan ?l?m geliri ba?lanmas? ?ng?r?lm??t?r.
Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (b) bendi kapsam?nda sigortal? olanlar, ayl?k prim ve hizmet belgesi d?zenlemeyeceklerdir. Bu sigortal?lar ayl?k prime esas kazan?lar?n? beyan etmek suretiyle bildireceklerdir.
Yapacaklar? beyana ili?kin prim ?demeleri, beyanlar?n?n ait oldu?u ay? takip eden ay?n sonuna kadar yapmalar? gerekmektedir.
Mevcut uygulamada Ba?-Kur sigortal?lar?ndan basamak sistemine g?re % 40 oran?nda prim al?nmakta idi. Yeni d?zenleme ile bunlar?n kazan?lar?yla orant?s?z prim ?demelerine sebep olan basamak sistemi kald?r?larak,prime esas kazanc?n ayl?k alt ve ?st s?n?r? aras?nda beyan edecekleri prime esas kazan?lar? ?zerinden % 33,5-39 oran?nda prim ?demeleri ?ng?r?lm??t?r.
Buna g?re, sigortal?lar?n tercihleri do?rultusunda beyan edecekleri prime esas kazan?lar ne kadar y?ksek olursa, ayl?klar? da o kadar y?ksek ba?lanacakt?r.
Ayr?ca, mevcut uygulamada Ba?-Kur'da herhangi bir ge?ici i? g?remezlik ?dene?i olmamas?na ra?men yeni d?zenlemede bu Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n b bendi kapsam?nda ?al??anlara i? kazas? ve meslek hastal??? sigortas? kolundan istirahatli b?rak?ld?klar? g?nler i?in genel sa?l?k sigortas? dahil prim ve her t?rl? bor?lar?n?n ?denmi? olmas? ?art?yla yatarak tedavi sonras? bu tedavinin gere?i olarak istirahat raporu almas?, ?art?yla ge?ici i?g?remezlik ?dene?i ?denmektedir.
?te yandan bu Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n(b) bendinin (1), (2) ve (4) altbentlerine tabi ?al??anlara 90 g?n k?sa vadeli sigorta primi bildirilmi? olmas? vegenel sa?l?k sigortas? dahil prim ve her t?rl? bor?lar?n?n ?denmi? olmas? ?art?yla ge?ici i? g?remezlik ?dene?i imkan? getirilmektedir.
?stirahatl? b?rak?lan sigortal?ya bu s?re i?erisinde ?al??mama ko?uluyla,i? kazas?, meslek hastal???, hastal?k ve sigortal? kad?n?n anal??? halinde verilecek ge?ici i? g?remezlik?dene?i, yatarak tedavilerde Kanunun 17 nci maddesine g?re hesaplanacak g?nl?k kazanc?n?n yar?s?, ayaktan tedavilerde ise 2/3' ? ?zerinden hesap edilecektir.
Yeni d?zenleme ile 4/b kapsam?ndaki sigortal?lar?n i? kazas? ge?irmeleri halinde, bu sigorta kolundan Kanunda ?ng?r?len t?m yard?mlar yap?lacakt?r. Bunlar,sa?l?k yard?mlar?n?n yap?lmas?, ge?ici i? g?remezlik ?dene?i verilmesi, s?rekli i? g?remez duruma d??mesi halinde, sigortal?n?n kendisine, ?l?m? halinde de hak sahiplerine gelir ba?lanmas? ve cenaze ?dene?i verilmesidir.
?teyandan, anonim ?irketlerin y?netim kurulu ?yesi orta??, sermayesi paylara b?l?nm?? komandit ?irketlerin komandite orta??, di?er ?irket ve donatmai?tiraklerinin ise t?m ortaklar? olan 4/b kapsam?ndaki sigortal? kad?na iste?i ve hekimin onay? ile do?uma ?? hafta kal?ncaya kadar ?al???lmas? halinde, do?um sonras? istirahat s?resine eklenen s?reler i?inge?ici i? g?remezlik ?dene?i verilmemektedir.
5510 say?l? Kanundan ?nce ya da sonra emekli olunmas? halinde emekli ayl??? herhangi bir de?i?ikli?e yol a?mamaktad?r.
Kamu g?revlilerinden bu Kanunun y?r?rl???nden ?nce i?tirak?i olanlar?n ayl?klar? 5434 say?l? Kanuna g?re ba?lanaca??ndan Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten sonra emekli olmalar? hi?bir ?ekilde ayl?klar?n? etkilemeyecektir.
Bu Kanundan ?nce bir s?re memuriyeti bulunanlar?n Emekli Sand??? Kanununda say?lan t?m haklar? ge?ici maddelerle korunmaktad?r. Bu sebeple eski haklar?n?zda herhangi bir geriye gidi? s?z konusu olmayacakt?r.
5510 say?l? Kanunun y?r?rl???nden ?nce bir s?re memuriyeti bulunanlar?n 5434 say?l? Emekli Sand??? Kanununda say?lan t?m haklar? ge?ici maddelerle korunmaktad?r. Bu sebeple eski haklarda herhangi bir geriye gidi? s?z konusu olmayacakt?r.Yine Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce Emekli Sand???ndan emekli ayl??? almakta olanlar?n mevcut ayl?klar?n?n aynen ?denmesine devam edilecektir. Ayl?klarda herhangi bir azalma s?z konusu de?ildir. Memur emeklilerinin ayl?klar? yine eskiden oldu?u ?ekilde art?r?lmaya devam edilecektir.
Ya?l?l?k ayl???na hak kazananlara, yetkili makamdan al?nan emekliye sevk onay? ?zerine g?revleriyle ili?i?inin kesildi?i tarihi takip eden ay ba??ndan itibaren ayl?k ba?lan?r. Her ne ?ekilde olursa olsun g?revinden ayr?lm?? ve daha sonra ba?ka bir sigortal?l?k haline tabi olarak ?al??mam?? olanlar ile kontrol muayenesi sonucu ayl??? kesilenlerden ya?l?l?k ayl???na hak kazananlara ise istek tarihini takip eden, ay ba??ndan itibaren ayl?k ba?lan?r.
Devlet memurlar? vazifelerini yapamayacak ?ekilde meslekte kazanma g?c?n? kaybetmi? olmalar?halinde de malul say?lacaklar? gibi vazifelerini yapabilecek durumda olmalar?na ra?men ?al??ma g?c?n? % 60 oran?nda kaybedenlerde bu haktan yararlanacaklard?r.
Bu Kanuna g?re ilk defa (c) bendi kapsam?nda sigortal? olanlardan, herhangi bir nedenle ?al??t??? i?ten ayr?lan ve ya?l?l?k ayl??? ba?lanmas? i?in gerekli ya? ?art?n? doldurdu?u halde mal?ll?k ve ya?l?l?k ayl??? ba?lanmas?na hak kazanamayan sigortal?ya, kendi ad?na bildirilen, mal?ll?k, ya?l?l?k ve ?l?m sigortalar? primleri g?ncellenerek toptan ?deme ?eklinde verilir.
Bu Kanuna g?re malull?k sebebiyle emekli ayl??? ba?lanabilmesi i?in, en az on y?ldan beri sigortal? bulunup, toplam olarak 1800 g?n veya ba?ka birinin s?rekli bak?m?na muhta? derecede mal?l olan sigortal?lar i?in ise, sigortal?l?k s?resi aranmaks?z?n 1800 mal?ll?k, ya?l?l?k ve ?l?m sigortalar? primi bildirilmi? olmas? ve ?al??ma g?c?n? % 60 oran?nda kaybetti?inin belgelenmesi halinde, yap?lan toptan ?demeninihya edilmesi halinde malull?k ayl??? ba?lanabilecektir.
Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten ?nce i?tirak?i olanlardan, g?reveba?lamadan ?nce al?nm??, en az % 40 oran?nda ?z?rl? olduklar?n? g?sterir sa?l?k kurulu raporu bulunanlar ile en az y?zde 40 oran?nda do?u?tan ?z?rl? olduklar?n? belgeleyenler, yeni d?zenleme ile, 15 y?ll?k hizmeti bulunmas? kayd?yla ya?l?l?k ayl???ndan yararlanacaklard?r.
Devlet memurlar?ndan ?al??maya ba?lad?ktan sonra sakatlanm?? olanlar?n bu Kanundan sonra, Kurumca yetkilendirilen sa?l?k hizmet sunucular?n?n sa?l?k kurullar?nca usul?ne uygun d?zenlenecek raporlar ve dayana?? t?bb? belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sa?l?k Kurulunca ?al??ma g?c?ndeki kay?p oran?n?n;
a) % 50 il? % 59 aras?nda oldu?u anla??lmas? ve 16 y?l hizmetinin bulunmas?,
b) % 40 il? % 49 aras?nda oldu?u anla??lmas? ve 18 y?l hizmetinin bulunmas?
halinde kendilerine Emekli Sand??? Kanunu h?k?mlerine g?reayl?k ba?lanabilecektir
Meslekte kazanma g?c?n? kaybetti?i anla??lanlar ile ?al??ma g?c?n?n en az % 60'?n? kaybetti?i Kurum Sa?l?k Kurulunca tespit edilmesi gerekmektedir. Bu rahats?zl?klar? sigortal? olarak ilk defa ?al??maya ba?lad??? tarihten ?nce tespit edilmesi halinde haklar?nda malull?k h?k?mleri uygulanmayacakt?r.Malull?kleri kabul edilenlerden
talep
leri ?zerine, haklar?nda malull?k h?k?mleri uygulanmaks?z?n mal?ll?klerinin mani olmad??? ba?ka vazife veya s?n?flara nakil suretiyle tayinleri yap?larak, s?n?f veya g?rev de?i?tirenler, yeni g?revlerinde herhangi bir mecburi y?k?ml?l?k s?resine tabi de?iller ise her zaman malulen emekliye ayr?lma talebinde bulunabilme haklar? mevcuttur. Malull?k sigortas?ndan ayl??a hak kazanma ko?ulu; kamu g?revlileri a??s?ndan 10 tam y?l hizmet s?resinin bulunmas?n? gerektirmekte iken, yeni d?zenleme ile malull?k sigortas?ndan ayl??a hak kazanma ko?ulu;
-En az 10 y?ldan beri sigortal? bulunup toplam 1800 g?n,
-Sigortal?n?n ba?kas?n?n bak?m?na muhta? olmas? halinde belli bir sigortal?l?k s?resi aranmaks?z?n 1800 g?n prim ?deme ?art?na ba?lanm??t?r.
Malull?k sigortas?nda, sigortal?lar?n prim ?deme g?n say?s?n?n 9000 g?nden az olmas? halinde ayl?k ba?lama oranlar? 9000 g?n ?zerinden hesaplanacakt?r. Ayr?ca, malul sigortal?n?n ba?kas?n?n bak?m?na muhta? olmas? halinde ayl?k ba?lama oran? 10 puan art?r?lacakt?r.
?len sigortal?n?n6 y?ll?k hizmet s?resi bu Kanuna g?re ?l?m ayl??? ba?lanmas? i?in yeterli oldu?undan, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra yap?lacak ba?vuru ?zerine ayl?k ba?lanabilecektir.
?nceki sosyal g?venlik mevzuat?na g?re; hizmet s?resinin 10 y?ldan az olmas? nedeniyle ayl?k ba?lanamayan dul ve yetimlere ?lenin5 y?l hizmetinin bulunmas? halinde dul ve yetimlerinin 1 Ekim 2008 tarihinden sonra yapacaklar? ba?vuru ?zerine kendilerine yap?lan toptan ?demeyi bug?nk? ?artlara g?re ihya etmesi halinde paran?n yat?r?ld??? tarihi takip eden ayba??ndan itibaren ayl?k ba?lanacakt?r.
Kamu g?revlisi olarak g?rev yapmakta iken vefat eden, ancak toplam hizmet s?resi 10 y?ldan az olmas? nedeniyle dul ve yetimlerine ayl??? ba?lanamayan ki?inin, art?k 1800 g?n hizmetinin bulunmas? halinde. dul ve yetimlerinin 1 Ekim 2008 tarihinden sonra yapacaklar? ba?vuru ?zerine, m?racaat tarihini takip eden ayba??ndan itibaren ?l?m ayl??? ba?lanacakt?r. Ancak toptan ?deme ?eklinde belli tutarda para alanlar hakk?nda ihya edilmek suretiyle i?lem yap?lmas? m?mk?n olabilecektir.
Hak sahiplerinin ?len ad?na bor?lanacaklar? hizmetlerle birlikte be? y?l? doldurmalar? halinde kendilerine bor?lanma tutarlar?n??dedikleri tarihi takip eden ayba??ndan itibaren ayl?k ba?lanabilecektir.
Bu kanundan ?nce Emekli Sand??? Kanununa g?re ba?lanm?? ayl?klar hakk?nda bu Kanunla y?r?rl?kten kald?r?lan h?k?mleri de d?hil 5434 say?l? Kanun h?k?mlerine g?re i?lem yap?laca??ndan yetim ayl??? alan e?, ana ve k?z?n evlenmesi halinde 12 ayl?k tutar?nda evlenme ikramiyesi ?denecektir.
Hizmet azl??? nedeniyle ayl?k ba?lanamayan ancak bu Kanun uyar?nca ayl?k ba?lanm?? k?z ?ocuklar?na almakta olduklar? ayl?klar?n 24 ayl?k tutar? miktar?nda ?denecektir.
5510 say?l? Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (c) bendi uyar?nca ilk kez kamug?revlisi olanlar sigortal? olacaklar ve bunlar;
a)Er veya erba? olarak silah alt?nda veya yedek subay okulunda ge?en s?relerini,
b) Personel mevzuatlar?na g?re ayl?ks?z izinde ge?ens?relerini,
c) Sigortal? olmaks?z?n doktora ??reniminde veya t?pta uzmanl?k i?in, yurt i?inde veya yurt d???nda ge?irdikleri normal doktora veya uzmanl?k ??reniminde ge?en s?relerini,
e) Se?im kanunlar? gere?ince g?revlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile se?imin yap?ld??? tarihi takip eden ayba??na kadar a??kta ge?irdikleri s?relerini,
f) Fak?lte veya y?ksek okullarda kendi hesab?na okuduktan sonra subay veya astsubayl??a nasp edilen veya yedek subayl?k hizmetini takiben subayl??a ge?irilenler ile fak?lte ve y?ksekokullarda kendi hesab?na okuduktan sonra, komiser yard?mc?s? veya polis memuru olarak atananlar ba?ar?l? ??renim s?relerini bor?lanabileceklerdir.
2008 y?l? Ekim ay? ba??ndan ?nce 5434 say?l? Kanuna tabi hizmetleri olanlar ile ara vermeksizin 5510 say?l? Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (c) bendi kapsam?nda sigortal?l??? devam edenlerle bunlar?n hak sahiplerinin bor?lanma
talep
leri, 5434 say?l? Kanun h?k?mlerine g?re sonu?land?r?lacakt?r. Ayr?ca 5510 say?l? Kanunda, daha ?nce tabi olduklar? kanuna g?re bor?lan?labilecek s?reler aynen korunmu?tur.
Polis Akademisi ile fak?lte ve y?ksek okullarda, Emniyet Genel M?d?rl??? hesab?na okuyan veya kendi hesab?na okumakta iken Emniyet Genel M?d?rl??? hesab?na okumaya devam eden ??renciler sigortal? olarak say?lm??t?r.B?ylece ilk defa bu Kanunla, Emniyet Hizmetleri S?n?f?nda Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (c) bendi kapsam?nda ?al??makta olanlar?n, Polis Akademisinde ge?en ba?ar?l? e?itim s?relerini bor?lanmak suretiyle hizmetlerine ilave ettirmeleri imkan? getirilmi?tir.
?lk defa bu Kanunla; Kanunun y?r?rl??e girmesinden ?nce ?niversitelerin ?e?itli fak?lte, y?ksek okul veya meslek y?ksek okullar?nda kendi hesab?na ??renim yapt?ktan sonra muvazzaf astsubay nasbedilenlerin s?z? edilen okullarda ge?en ba?ar?l? ??renim s?relerinibor?lanmak suretiyle hizmetlerine ilave ettirmeleri imkan? getirilmi?tir.
5510 say?l? Kanunun y?r?rl??e girdi?i 2008 y?l? Ekim ay? ba??ndan ?nce kamu idarelerindeki g?revlerinden ayr?lanlardan, ayr?ld?klar? tarihte 5434 say?l? Kanunun ilgili h?k?mlerine g?re malull?k veya emekli ayl??? ba?lanabilmesi i?in yeterli hizmet s?resi bulunmayan ve g?revden ayr?ld?ktan sonra herhangi bir sigortal?l?k haline tabi olarak ?al??mam?? olanlar?n kendilerine, 2008 y?l? Ekim ay? ba??ndan ?nce ?lenlerin 5434 say?l? Kanun h?k?mlerine g?re, yeterli hizmet s?resi bulunmad??? i?in ayl?k ba?lanamam?? olan dul ve yetimlerinin bor?lanacaklar? hizmetleri ile birlikte prim ?deme g?n say?s? bak?m?ndan Kanun h?k?mlerine g?re ayl??a hak kazanmalar? ve m?racaatlar? halinde, bor?lanma i?lemleri bu Kanunla y?r?rl?kten kald?r?lan h?k?mleri de dahil 5434 say?l? Kanuna g?re hesap edilerek, kendilerine ?demenin yap?ld??? tarihi takip eden ay ba??ndan itibaren 5434 say?l? Kanun h?k?mleri uyar?nca ayl?k ba?lanacakt?r.
5510 say?l? Kanunun Ge?ici 4. maddesi uyar?nca; 5434 say?l? Kanuna g?re i?tirak?i iken gerek 5510 say?l? Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten ?nce gerekse y?r?rl??e girdi?i tarihten sonra g?revinden ayr?lanlar ile bunlardan Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten sonra devlet memuru olarak yeniden ?al??maya ba?layanlardan, 657 say?l? Devlet Memurlar? Kanununa ve di?er personel kanunlar? ile kendi kurulu? kanunlar?na g?re Emekli Sand??? i?tirak?isi olarak en az 10 y?l ?al??t?ktan sonra g?revinden istifaen ayr?lm?? olanlar ya da m?stafi say?lanlar g?revlerinden ayr?ld?klar? tarihten itibaren 6 ay i?inde yaz?l? olarak m?racaat etmeleri halinde eskiden oldu?u gibi iste?e ba?l? i?tirak?ilikleri sa?lanacak ve bu s?reler 4 /ckapsam?nda (memuriyet hizmeti gibi) de?erlendirilecektir.
5510 say?l? Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce, se?imler neticesinde belediye ba?kan? olarak g?rev yapm?? ve emeklilik veya ya?l?l?k ayl??? olanlardan, Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce 5434 say?l? Kanunun ek 68 inci maddesine g?re makam tazminat? ve buna ba?l? olarak temsil veya g?rev tazminat? ?denenler hari? olmak ?zere makam ve temsil veya g?rev tazminat? ?denecektir.
a)1.10.2008 tarihinden ?nce, se?imle belediye ba?kanl??? yapm?? olmalar?,
b)Kad?n ise 58, erkek ise 60 ya??n? ve her ikisi i?in de 25 hizmet y?l?n? tamamlamalar? veya kad?n ve erkek her ikisi i?in de 15 hizmet y?l? ile 61 ya??n doldurulmu? olmas?,
c)Belediye Ba?kanl??? g?revinde ge?en s?relerinin iki y?ldan fazla olmas? gerekmektedir.
Kanunun ge?ici 4 ?nc? maddesinde ?ncelikli olarak makam tazminat? ?denmesini gerektiren g?revlerde toplam iki y?l bulunma ?art? aranmaktad?r. Bu itibarla, Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce vefat edenler i?in iki y?l belediye ba?kanl??? g?revinde bulunma ?art? aran?rken, belediye ba?kan? iken vefat edenlerde makam tazminat? veya y?ksek hakimlik tazminat?na m?stehak g?revlerde iki y?l bulunma ?art? aranmamakta, ancak ?l?m halinin makam tazminat?na m?stehak bir g?revi s?rd?rmekte iken ger?ekle?mi? olmas? hususuna dikkat edilmektedir.
Buna g?re;
- 2008/Ekim tarihinden ?nce vefat edenlerden, belediye ba?kan? olarak iki y?l g?rev yapm?? ve bu g?revlerine se?imle gelmi? olanlar?n hak sahiplerine; 2008 y?l? Ekim ay? ba??ndan itibaren,
- 2008/Ekim tarihinden sonra belediye ba?kan? g?revini s?rd?rmekte iken vefat edenlerin hak sahiplerine, bu g?revlerini iki y?l s?re ile yap?p yapmad?klar?na bak?lmaks?z?n, vefat tarihini takip eden ayba??ndan itibaren,
5510 say?l? Kanunun ge?ici 4 ?nc? maddesinde Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce, se?imler neticesinde belediye ba?kan? olarak g?rev yapm?? olup, sosyal g?venlik kanunlar?na g?re ya?l?l?k ayl??? veya malull?k ayl??? almakta olanlar ile daha sonra emekli olacaklardan 5434 say?l? Kanunun m?lga 39 uncu maddesindeki ?artlar? yerine getirenlere, yine 5434 say?l? Kanunun m?lga ek 68 inci maddesinde belirtilen ?artlar da dikkate al?narak, emsali belediye ba?kan?n?n almakta oldu?u makam tazminat? ve buna ba?l? olarak temsil veya g?rev tazminat? tutar?n?n ?denece?i ?ng?r?lm?? olup, s?z konusu tazminatlar?n ?denmesi i?in,
Malull?k ve ya?l?l?k ayl??? alanlar?n;
- 2008/Ekim tarihinden ?nce belediye ba?kan? olarak g?rev yapm?? olmalar? veya halen bu g?revi yap?yor olmalar?, bu g?revlerine se?imle gelmeleri ve bu g?revlerini en az iki y?l s?rd?rmeleri,
- Kad?n ise 58, Erkek ise 60 ya? ve 9000 g?n veya kad?n ve erkek i?in 61 ya? ve 5400 g?n ?artlar?n? yerine getirmeleri,
gerekmektedir. Malull?k ayl??? ba?lanan veya ba?lanacak olanlar i?in kad?n ise 58, erkek ise 60 ya? ve 9000 g?n veya kad?n ve erkek i?in 61 ya? 5400 g?n ?artlar? aranmayacakt?r.
?l?m ayl??? ba?lanan veya ba?lanacak olan hak sahiplerinin;
- Kanunun y?r?rl?k tarihinden ?nce vefat edenler i?in, iki y?l belediye ba?kanl??? g?revinde bulunmalar?,
- Belediye ba?kan? iken vefat edenler i?in, makam tazminat? veya y?ksek hakimlik tazminat?na m?stahak g?revlerde iki y?l bulunma ?art? aranmaks?z?n ?l?m halinin makam tazminat?na m?stahak bir g?revi s?rd?rmekte iken ger?ekle?mi? olmas?,
5510 say?l? Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten ?nce emekli ayl??? almakta olanlardan Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihte sosyal g?venlik destek primi ?deyerek ?al??maya devam edenler hakk?nda sosyal g?venlik destek primine tabi olma bak?m?ndan Kanunla y?r?rl?kten kald?r?lan ilgili kanun h?k?mlerinin uygulanmas?na devam edilecektir.
Ayl?klar? kesilmeyecektir. Ancak devlet memuriyetine ba?lamas? halinde uzun vadeli sigorta kollar?, 4/a ya da 4/b kapsam?ndaki bir i?e ba?lamas? halinde ise i? kazas? ve meslek hastal??? sigortas? h?k?mleri uygulanacakt?r. ?? kazas? ve meslek hastal??? sigortas? h?k?mleri uygulananlar?n uzun vadeli sigorta kollar?na tabi olmay? istemeleri halinde, bu isteklerini Kuruma bildirdikleri tarihi takip eden ay ba??ndan itibaren, haklar?nda uzun vadeli sigorta kollar? da uygulanacakt?r ve taraf?n?zdan hi?bir ?ekilde genel sa?l?k sigortas? primi al?nmayacakt?r.
Bu Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten sonra ilk defa sigortal? olan ki?ilerden ya?l?l?k ayl??? ba?land?ktan sonra; Bu Kanuna g?re veya yabanc? bir ?lke mevzuat? kapsam?nda ?al??maya ba?layanlar?n ya?l?l?k ayl?klar?, ?al??maya ba?lad?klar? tarihi takip eden ?deme d?nemi ba??nda kesilir.
T.C. Emekli Sand???na tabi bir g?revde bulunmakta iken ?zelle?tirmeprogram?na al?nan kurum ve kurulu?larda ?al??an ve di?er kamu kurum kurulu?lar?na nakledilmeyerek ?al??maya devam eden personel zorunlu olarak,
?zelle?tirme program?na al?nd?ktan sonra bu kurulu?larda emeklilik hakk? tan?nan kadro ve pozisyonlara atananlar ise istekleri halinde,
5434 say?l? Kanunun Ek 71. maddesine g?re ilgilerini devam ettireceklerdir.Ancak, bu kurulu?lardan ?zelle?tirilmeleri sonucu sermayelerindeki kamu pay? %50'nin alt?na d??enler ile bunlardan sat?lan veya devredilenlerde T.C. Emekli Sand???na tabi olarak ?al??an personelden isteyenlerin Sand?kla ilgileri devam ettirilecek, kamu pay?n?n %
50'
nin alt?na d??t??? tarihten sonra atananlar ise Emekli Sand??? ile ilgilendirilmeyecektir.
4046 say?l? Kanunun 22 nci maddesi uyar?nca ise ?zelle?tirme program?na al?nan kurulu?larda ?al??an personelden kamu kurum ve kurulu?lar?na atanacak olan personelin eski kurumlar? ile ili?kilerinin kesilece?i tarihe kadar ge?ecek s?redeki, ayl?k ?cret, sosyal hak ve yard?mlar ile her t?rl? ?zl?k haklar?n?n ?zelle?tirme fonundan ?denmesi ve bunlardan 5434 say?l? Kanuna tabi ?al??makta olanlar?n bu s?re i?inde 5434 say?l? Kanuna g?re kurulan ilgilerinin devam ettirilmesi, nakil i?leminden sonra ise personelin, atand??? kurumun mevzuat?na tabi olmas? gerekmektedir. Buna g?re, 5434 say?l? Kanunun 12 nci maddesi kapsam?nda bulunan bir kurumda 5434 say?l? Kanuna tabi ?al??makta iken kurumun ?zelle?tirilmesi sonucu 4046 say?l? Kanunun 22 nci maddesi uyar?nca ba?ka bir kamu kurum veya kurulu?lar?na atananlar?n atand?klar? kurum veya kurulu? 5434 say?l? Kanun kapsam?nda olan ve kadro ihdas? yap?lm?? bir kurum olmas? halinde, atananlar 5510 say?l? Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (c) bendi kapsam?nda sigortal? say?lacaklard?r. Aksi taktirde Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (a) bendi kapsam?nda sigortal? say?lacaklard?r.
4/c kapsam?nda sigortal? ?al??t?ran i?verenler, ?rne?i tebli? ekinde yer alan i?yeri bildirgesini, en ge? sigortal? ?al??t?rmaya ba?lad??? tarihte Kuruma vermeleri gerekmektedir.
4/c bendi kapsam?nda sigortal? ?al??t?ran i?verenler, i?yeri bildirgesini e-sigorta ile Kuruma g?ndermek zorundad?r. Elektronik ortamda d?zenlenerek g?nderilen i?yeri bildirgesi bilgisayardan al?nan s?ra numaral? ??kt?s? ?slak imza ile onaylanarak Kuruma verilecektir.
Ayn? kamu kurum ve kurulu?unda, 4/a ve c bentleri kapsam?nda sigortal?lar?n ?al??t?r?lmas? halinde, 4/a sigortal?lar? i?in ayr? 4/c sigortal?lar? i?in ayr? i?yeri bildirgesi d?zenlenerek ayr? ayr? i?yeri dosyas? tescil ettirileceklerdir.
Kamu idarelerinde ilk defa i?e ba?layan devlet memurlar?n?n g?reve ba?lad?klar? tarihten itibaren 15 g?n i?erisinde "Sigortal? ??e Giri? Bildirgesi" ile bildirimi yap?lacakt?r.Sigortal? i?e giri? bildirgesinin yasal s?resinde Kuruma verilmemesi halinde Kanunda idari para cezas? uygulanmas? ?ng?r?lmemi?tir.
Ge?i?s?resince kamu idarelerinin tescili ve g?rev yapan devlet memurlar?n?n sigortal?l?k i?lemleriSosyal G?venlik Kurumu merkez te?kilat?n?n ilgili birimlerince y?r?t?lebilecektir.
halinde Kanunda idari para cezas? uygulanmas? ?ng?r?lmemi?tir.
1-6/10/2008 tarihinde ilk defa 4/c kapsam?nda sigortal? olarak g?reve ba?layan memurlar?n emekli kesenek ve kurum kar??l?klar? ile primleri;
-Ayl?klar?n? 1'i ile ay?n sonu aras? i?in hak edenler bak?m?ndanprimleri5510 say?l? kanun h?k?mlerine g?re,
-Ayl?klar?n? her ay?n 15'i ile m?teakip ay?n 14'? aras? i?in hak edenler bak?m?ndan 5434 say?l? Kanun h?k?mlerine g?re tespit edilecektir.
2-5510 say?l? Kanuna g?re ilk defa 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (c) bendi kapsam?nda sigortal? olacaklara kurumlar?nca ?denen tazminat ve ek ?demelerden sadece 5510 say?l? Kanunun 80 inci maddesinin ???nc? f?kras?n?n (a) bendinin (3) numaral? alt bendinde say?lan;
a-) Makam, temsil ve g?rev tazminatlar?,
b-)657 say?l? Devlet Memurlar? Kanununun 152 nci maddesi uyar?nca ?denen tazminatlar (b?lge, kurum, birim, ?al??ma mahalli, g?revin niteli?i ve benzeri kriterlere dayal? olarak as?l tazminatlara ilave, ek veya ayr?ca ?denen tazminatlar hari?),
c-) 27/7/1967 tarihli ve 926 say?l? T?rk Silahl? Kuvvetleri Personel Kanununun ek 17 nci maddesinin (A) bendinde yer alan cetvelde belirtilen oranlar ?zerinden ?denen hizmet tazminat? (28/2/1982 tarihli ve 2629 say?l? Kanun ile 17/11/1983 tarihli ve 2955 say?l? Kanuna g?re tazminat veya ?niversite ?dene?i alanlar?n sadece r?tbelerinin kar??l??? hizmet tazminatlar?),
d-) 11/10/1983 tarihli ve 2914 say?l? Y?ksek??retim Personel Kanununun 12 nci maddesi uyar?nca ?denen ?niversite ?dene?i,
e-) 2802 say?l? Hakimler ve Savc?lar Kanununun 106 nc? maddesinin ???nc? f?kras? uyar?nca ?denen ek ?deme,
tutarlar? prime esas kazanca dahil edilecek olup bunlar?n d???nda yap?lan di?er tazminat ve ek ?demeler prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
3 -5510 say?l? Kanunun 3 ?nc? maddesinin 12 numaral? bendinde ?cret, 4 ?nc? maddenin birinci f?kras?n?n (a) ve (c) bendi kapsam?nda sigortal? say?lanlara saatlik, g?nl?k, haftal?k, ayl?k veya y?ll?k olarak para ile ?denen ve s?reklilik niteli?i ta??yan br?t tutar olarak tan?mlanm??t?r.
4857 say?l? ?? Kanununun 32 nci maddesinde ise, genel anlamda bir kimseye bir i? kar??l???nda i?veren veya ???nc? ki?iler taraf?ndan sa?lanan ve para ile ?denen tutar olarak tan?mlanm??t?r.
5510 say?l? Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (a) bendi kapsam?ndaki sigortal?lar?n yukar?da a??klanan ?cretlerinin prime esas kazanca dahil edilebilmesi i?in Kanunun 80 inci maddesinin birinci f?kras?n?n (a) bendine g?re hak edilmesi yeterli olup, sigortal?lar?n ay i?indeki prime esas kazan? tutarlar?n?n hesaplanmas? s?ras?nda, s?zkonusu ?cretlerin, ?denip ?denmedi?ine veya ne zaman ?dendi?ine bak?lmaks?z?n, hak edildi?i ay?n prime esas kazanc?na dahil edilmek suretiyle prime tabi tutulmas? gerekmektedir.
Buna g?re,4/a kapsam?nda olan ki?ilerin ald?klar? ek ?deme ?cret niteli?inde oldu?undan , hak edilen ay?n kazanc?na dahil edilecektir.
Bu Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten ?nce i?tirak?i olup, Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarih itibar?yla Kanunun 4 ?nc? maddesinin birinci f?kras?n?n (c) bendi kapsam?na ?al??anlar?n kesenek ve kar??l?klar?, fiil? hizmet zamm? ve itibari hizmet s?resi kar??l?klar? ile %100 art?? farklar? hakk?nda Kanunla y?r?rl?kten kald?r?lan h?k?mleri de d?hil 5434 say?l? Kanun h?k?mleri uyar?nca i?lem yap?laca??ndan, ayl?klar?ndan herhangi bir ?ekilde fazla kesenek kesilmesi s?z konusu de?ildir.
Halen memur olarak ?al??anlar?n ayl?klar?ndan bug?ne nazaran genel sa?l?k sigortas? i?in daha fazla kesenek kesilmeyecektir. Bu durumdakiler i?in her ay % 12 oran?nda Genel sa?l?k sigortas? primi ?al??t?klar? kamu idarelerince ?denecektir.
5510 say?l? Kanunun 4 ?nc? maddenin birinci f?kras?n?n (c) bendi kapsam?nda sigortal?lar? ?al??t?ran kamu idarelerinin i?yeri tescili yap?lan hertahakkuk dairesi/harcama birimi, ayl?k prim ve hizmet belgelerini internetten g?ndereceklerdir.
5510 ve 5434 say?l? Kanunlarda prime esas kazan?lar ile emekli kesene?ine esas ayl?klar ve prim oranlar? farkl? olarak tespit edildi?inden ayl?k prim ve hizmet belgeleri 5510 say?l? Kanundan ?nce ve sonramemur olanlar i?in ayr? ayr? verilecektir.
Bu durumda olan 4/c kapsam?ndaki sigortal?lar?n emekli kesenekleri vekurum kar??l?klar? ile prim tutarlar?ek mahiyetteki ayl?k prim ve hizmet belgesi ile ge?mi?e d?n?k maa? ?demesinin yap?ld??? tarihi takip eden 15 g?n i?inde internet ortam?nda Kurumumuzag?nderilecektir.
Ayl?k prim ve hizmet belgelerinin ?nternet ortam?nda Sosyal G?venlik Kurumuna g?nderilmesi zorunlu olup, internet ortam?nda g?nderilen ayl?k prim ve hizmet belgeleri ayr?ca ka??t ortamda Kurumumuza g?nderilmeyecektir.
?nternetten g?ndermi? oldu?unuz Ayl?k prim ve hizmet belgesinin d?k?m?n? ve tahakkuka ait raporu "Kesenek Bilgi Sisteminin""Tahakkuk Bilgileri" b?l?m?nden g?r?nt?leyebilir, yazd?rabilir ve tahakkuk tutarlar?na ait bildirge numaral? raporu tekrar alabilirsiniz.
5510 say?l? Kanuna g?re ilk defa 4 ?nc? maddenin birinci f?kras?n?n (c) bendi kapsam?nda sigortal? say?lanlar ile bu Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihten ?nce i?tirak?i olup Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarih itibariyle 4 ?nc? maddenin birinci f?kras?n?n (c) bendi kapsam?nda sigortal? say?lanlar? ?al??t?ran i?verenler, bir ay i?inde ?al??t?rd??? sigortal?lara ili?kin ayl?k prim ve hizmet belgesini,
a) Her ay?n 15'i ile m?teakip ay?n 14'? aras?ndaki maa??n? ay?n 15'inde pe?in alan sigortal?lar i?in maa? ?demelerinin yap?lmas? gereken takvim ay?n?n son g?n?ne kadar,
b) Her ay?n 1'i ile 30'u aras?ndaki maa??n? ay?n 1'inde pe?in alan sigortal?lar i?in, maa? ?demelerinin yap?lmas? gereken ay?n 15'inci g?n? sonuna kadar,
c) Her ay?n 15'i ile m?teakip ay?n 14'? aras?ndaki maa??n? m?teakip ay?n 15'inde ?al??t?ktan sonra alan sigortal?lar i?in, maa? ?demelerinin yap?lmas? gereken takvim ay?n?n son g?n?ne kadar,
d)Her ay?n 1'i ile 30'u aras?ndaki maa??n? m?teakip ay?n 1'inde ?al??t?ktan sonra alan sigortal?lar i?in maa? ?demelerinin yap?lmas? gereken ay?n 15'inci g?n? sonuna kadar,
her bir maa? ?deme d?nemi i?in ayr? ayr? Kuruma vermekle y?k?ml?d?r.
1) ?l?m halinde veya ayl?k ba?lanmas?n? gerektiren hallerde, g?rev ayl?klar?n?n kesildi?i tarihi takip eden ayba??ndan,
2) 8/6/1949 tarihli ve 5434 say?l? Kanunun 40 ?nc? maddesinde belirtilen ya? hadleri ile s?hhi izin s?relerinin doldurulmas? halinde ise bu s?re ve hadlerin dolduruldu?u tarihleri takip eden ayba??ndan,
3) Di?er hallerde ise g?revden ayr?ld?klar? tarihten,
itibaren sona erecek ve haklar?nda haz?rlanacak sigortal? i?ten ayr?l?? bildirgesi, sigortal?l???n sona ermesini takip eden on g?n i?inde d?zenlenerek kamu idarelerince "e-Sigorta" yolu ile Kuruma bildirilecektir.
Yer de?i?tirme suretiyle bir kurumdan di?er bir kuruma nakledilenler hakk?nda sigortal? i?ten ayr?l?? bildirgesi ile gerekli bildirimler yap?l?r. Bu sigortal?lar?n, malull?k veya ya?l?l?k ayl??? ba?lanmas?
talep
lerinde kurumlar?nca emekliye sevk onay?, ?l?m halinde (tahsis
talep
lerinde) ise sigortal? i?ten ayr?l?? bildirgesi g?nderilmesi yeterlidir.
?cret, Prim, ?kramiye Ve Bu Nitelikteki Her T?rl? ?stihkak?n Bankalar Arac?l???yla ?denmesine Dair Y?netmelik 18/11/2008 tarihli 27058 say?l? Resmi Gazetede yay?mlanm?? olup, 1/1/2009 tarihi itibar?yla y?r?rl??e girecektir.
5953 say?l? Kanuna tabi olarak T?rkiye genelinde en az 10 gazeteci ?al??t?ran i?verenler, ?al??t?rd?klar? gazeteciye o ay i?inde yapacaklar? ?cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her t?rl? istihkak ?demelerinde,bu ?demelerin kanun? kesintiler d???ld?kten sonra kalan net tutar?n?, bankalar arac?l???yla ?demek zorundad?rlar.
Gazeteciye yap?lan ?demeleri bankalar arac?l???yla yapmayan bu i?verene, 5953 say?l? Kanunun 27 nci maddesinin birinci f?kras?n?n (a) bendi uyar?nca, her bir gazeteci i?in, binbe?y?z T?rk Liras? idar? para cezas? verilir.
Bu i?verenler,?al??t?r?lan gazeteci say?s? ile i??i say?s? toplam?n?n en az 10 olmas? durumunda, ?al??t?rd?klar? gazeteci ve i??iye o ay i?inde yapacaklar? ?cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her t?rl? istihkak ?demelerinin kanun? kesintiler d???ld?kten sonra kalan net tutar?n?, bankalar arac?l???yla ?demek zorundad?rlar.
??yerleri ve i?letmelerinde ?? Kanunu h?k?mlerinin uyguland??? i?verenler ile ???nc? ki?iler, T?rkiye genelinde ?al??t?rd?klar? i??i say?s?n?n en az 10 olmas? h?linde, ?al??t?rd?klar? i??iye, o ay i?inde yapacaklar? ?cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her t?rl? istihkak ?demelerinin kanun? kesintiler d???ld?kten sonra kalan net tutar?n?, bankalar arac?l???yla ?demek zorundad?rlar.
???iye, ?? Kanunundan veya toplu i? s?zle?mesinden veyahut i? s?zle?mesinden do?an alacaklar?n?, bu Y?netmelik kapsam?nda zorunlu tutuldu?u h?lde bankalar arac?l???yla ?demeyen i?verene veya i?veren vekiline veyahut ???nc? ki?iye, her i??i ve her ay i?in y?z Yeni T?rk Liras? idari para cezas? verilecektir.
Eski kamu g?revlilerinin sa?l?k yard?mlar? ?? y?la kadar 5510 say?l? Kanundan ?ncekimevzuat h?k?mleri do?rultusunda ger?ekle?tirilecektir.Ba?ka bir ifade ile?? y?l? ge?memek kayd?yla belirlenecek tarihe kadar sa?l?k yard?mlar?n?n kamu idarelerince sa?lanmas?na devam edilecektir. Devir tarihi ayr?ca duyurulacakt?r.
Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihte bakmakla y?k?ml? olarak sa?l?k yard?mlar?ndan yararlanan k?z ?ocuklar?, durumlar?nda de?i?iklik oluncaya kadar k?z ?ocu?u olarak bakmakla y?k?ml? s?fat? ile tedavi yard?mlar?ndan yararlanmaya devam edeceklerdir.
Prim ?deme y?k?ml?s? oldu?u halde sa?l?k hizmeti sunucusuna ba?vurdu?u tarih itibariyle 60 g?nden daha az prim borcu bulunanlar?n sa?l?k hizmetlerinden yararlanmamas? s?z konusu de?ildir. Ayr?ca, 18 ya??n? doldurmam?? olan ki?iler, t?bben ba?kas?n?n bak?m?na muhta? olan ki?iler, acil haller, i? kazas? ile meslek hastal??? halleri, bildirimi zorunlu bula??c? hastal?klar, koruyucu hekimlik hizmetlerinde, anal?k hallerinde, afet ve sava?ta ve grev ve lokavt durumlar?nda prim borcuna ve prim ?deme g?n say?s?na bak?lmaks?z?n tedavileri sa?lanmaktad?r.
1479 say?l? Kanunda esnaf ve sanatkarlar ile ailelerinin sa?l?k yard?mlar?ndan yararlanmalar? i?in hi? prim borcu olmamas? gerekmekte iken tasar? ile prim ?deme y?k?ml?l?kleri, takip eden aydan ba?lat?lmak ve 1 ay prim borcunu aksatmalar? durumunda dahi sa?l?k yard?mlar?ndan yararlanma imkan? getirilmi?tir.
a) Ye?il kart veren merkezler yerine do?rudan Kuruma ba?vuranlardan, Kurumun y?nlendirmesi sonucunda bu merkezlerce yap?lan gelir testine g?re ye?il kart verilmesi uygun g?r?lmeyenlerin, Kuruma ba?vuru tarihinden,
b) Ye?il kart veren merkezlere ba?vurdu?u halde, bu merkezlerce ye?il kart verilmesi uygun g?r?lmedi?i bildirilenlerin, ye?il kart veren merkezlere yapt?klar? ba?vuru tarihinden,
c) Kurumun bilgilendirmesine ra?men, gelir testi yapt?rmak istemedi?ini beyan eden ki?ilerin 5510 say?l? Kanunun 82 inci maddesi gere?ince asgari ?cretin iki kat? ?zerinden primleri tahakkuk ettirilmek ?zere Kuruma yapt?klar? ba?vuru tarihinden,
Kamu idarelerinde ?al??t?r?lan sigortal?lardan i? s?zle?mesi ask?da kalanlar,4046 say?l? Kanunun kapsam?nda i? kayb? tazminat? alanlar,T?rk i?verenlerin yurt d???ndaki i?yerlerinde ?al??an T?rk i??ileri, evlenme ?dene?i alan k?z ?ocuklar?, akit ?lkelerden sa?l?k yard?m hakk?n? kazanm?? olanlardan T?rkiye'de ge?ici veya daimi olarak bulunanlar,5510 /45 -1f?kras? kapsam?nda say?lan ki?iler,Kanunun 41/c bendine tabi olanlardan ayl?ks?z izin s?relerini bir y?la kadar kullananlar genel sa?l?k sigortas? kapsam?ndad?rlar.
18 ya??n alt?nda bulunanlar?n ise ana ve babalar?n?n genel sa?l?k sigortal?l?klar? tescil edilerek bunlar ?zerinden bakmakla y?k?ml? olunan ki?i s?fat?yla sa?l?k yard?m? almalar? sa?lanacakt?r. Sadece MEDULA sistemi ?zerinden?ocuklar?n ana veya babalar?n?n kimlik bilgileri al?narak, ge?ici tescilleri yap?lacak, m?racaatlar? halinde de m?racaat tarihinden itibaren tescilleri yap?larak genel sa?l?k sigortal?l?klar? ba?lat?lacakt?r.18 ya??ndan k???k ?ocuklar, ana ya da baban?n tescil edilmi? olmas?na bak?lmaks?z?n 18 ya??n doldu?u tarihe kadar genel sa?l?k sigortal?s? veya genel sa?l?k sigortal?s?n?n bakmakla y?k?ml? oldu?u ki?idir.
Sa?l?k hizmetleri paral? hale getirilmemektedir. 15 Haziran 2007 tarihinden ?nce Ba?-Kur ve SSK'l?lar ?zel hastanelerden k?s?tl? olarak yararlanmaktayd?lar. 15 Haziran 2007 sonras?nda Ba?-Kur, SSK ve Emekli Sand??? mensuplar? e?it olarak ?zel hastanelerden yararlanmaya ba?lad?lar.
Bu Kanunda sigortal?lar esas itibariyle herhangi bir ?cret ?demeden s?zle?meli sa?l?k kurulu?lar?ndan yararlanabileceklerdir.
Ancak;
Kamu sa?l?k kurulu?lar? standart hizmetler d???nda kalan otelcilik hizmeti ve ??retim ?yesi ?creti i?in ilave ?cret alabileceklerdir.
S?zle?meli ?zel sa?l?k kurulu?lar? ve vak?f ?niversitelerinin alabilece?i ilave ?cretlerin tavan?n? Sa?l?k Hizmetleri Fiyatland?rma Komisyonunca belirlenen sa?l?k hizmet bedellerinin bir kat?na kadar olmak ?zere Bakanlar Kurulu belirleyecek, Kurum da bu s?n?r i?inde yeni bir tavan belirleyebilecektir.
Kurum, ilave ?cret al?nmayacak sa?l?k hizmetlerini belirleyebilecektir. (Yo?un Bak?m, G?z Hastal?klar?, Kalp ameliyat ve giri?imleri vb)
Mevcut uygulamada sa?l?k tesisleri, hastan?n veya yak?n?n?n ?nceden yaz?l? onaylar?n? almak kayd?yla tavan? olmayan ilave ?cret
talep
edebilmekteyken Kanun ile bu tavan %30 ile s?n?rlanm??t?r. Sa?l?k tesislerinin mutlak %30 ilave ?cret almalar? ?art? da bulunmamaktad?r. Bug?n oldu?u gibi bir?ok sa?l?k tesisi hi? ilave ?cret almadan hastalar? tedavi edeceklerdir. Kamu sa?l?k kurulu?lar?nca herhangi bir ilave ?cret (otelcilik hizmetleri ile ??retim ?yesi ?creti d???nda ) ?demeden sa?l?k hizmeti vereceklerdir.
Yeni d?zenleme ile mevcut uygulamaya paralel olarak; ayakta tedavilerde hekim ve di? hekimi muayenesinde, ortez, protez, iyile?tirme ara? ve gere?leri ile ayakta tedavide sa?lanan ila?lardankat?l?m pay? al?nmas? ?ng?r?lm??t?r.
Sigortal?lar s?zle?meli kamu ve ?zel sa?l?k hizmeti sunucular?ndan istediklerine m?racaat edebileceklerdir. Kald? ki acil hallerde s?zle?mesiz sa?l?k kurulu?lar?na da gidilebilecektir.
Yeni d?zenleme ile sa?l?k sigortas? bak?m?ndanbakmakla y?k?ml? olunan ?ocuklar?n en fazla 25 ya??na kadar bu haklardan yararlanaca?? ?ng?r?lmekle birlikte, Kanunun y?r?rl??e girdi?i tarihte sa?l?k yard?mlar?na m?stahak olanlar?n durumlar?nda de?i?iklik olana kadar mevcut haklar?n?n verilmesine devam edilecektir.
Ayr?ca, k?z ?ocuklar? iste?e ba?l? sigorta kapsam?nda sa?l?k primlerini ?deyebilece?i gibi prim ?deme g?c?nden yoksun iseler 60 ?nc? madde kapsam?nda primleri devlet taraf?ndan ?denerek sa?l?k yard?mlar?ndan yararlanmalar? m?mk?n bulunmaktad?r.
Genel sa?l?k sigortas?nda sigortal?lar esas itibariyle herhangi bir ?cret ?demeden s?zle?meli sa?l?k kurulu?lar?ndan yararlanabileceklerdir.
Ancak; kamu sa?l?k kurulu?lar? standart hizmetler d???nda kalan otelcilik hizmeti ve ??retim ?yesi ?creti i?in ilave ?cret alabileceklerdir. S?zle?meli ?zel sa?l?k kurulu?lar? ise belirlenen s?n?r dahilinde ilave ?cret alabileceklerdir.
Acil hallerde s?zle?mesiz sa?l?k kurulu?lar?na yap?lan m?racaatlarda, tedavi bedelleri Kurumca kar??lanacakt?r. Bu durumda, s?zle?meli ve s?zle?mesiz sa?l?k kurulu?lar? ilave ?cret alamayacaklard?r.
1986 y?l?ndan bu yana kendi nam ve hesab?na ?al??an sigortal?lardan, aktif sigortal?l?k d?neminde 10 y?ldan daha az s?reyle sa?l?k sigortas? primi ?deyerek emekli olanlar?n, sa?l?k sigortas? primi ?deme s?resini 10 y?la tamamlayacak ?ekilde ayl?klar?ndan % 10 oran?nda kesinti yap?lmaktad?r.
Bu uygulama aktif sigortal?l?k d?neminde 10 y?l sa?l?k sigortas? primi ?demi? olanlar? kapsamamakta, dolay?s?yla bunlar?n ayl?klar?ndan herhangi bir kesinti de yap?lmamaktad?r.
Bu Kanunla da mevcut uygulaman?n devam? ?ng?r?lm??t?r.
Kamu taraf?ndan bedeli ?denecek ila?lar, Sa?l?k ve Maliye Bakanl?klar? ile Sosyal G?venlik Kurumu temsilcilerinden olu?an ?deme Komisyonu taraf?ndan belirlenmektedir. ?la? firmalar?, Sa?l?k Bakanl???nca imal veya ithal ruhsat? ile sat?? izni verilen ila?lar? i?in ba?vurular?n? Sosyal G?venlik Kurumuna yapmaktad?rlar. Ba?vurular ?ncelikle T?bbi ve Ekonomik De?erlendirme Komisyonunda de?erlendirildikten sonra karar ?deme Komisyonu taraf?ndan verilmekte ve Kurum Ba?kan? taraf?ndan da onaylanmaktad?r.
Ayaktan tedavide hekim ve di? hekimi muayenesi kat?l?m paylar?;
a) Kurumdan gelir ve ayl?k alanlar ile bakmakla y?k?ml? olduklar? ki?iler i?in gelir ve ayl?klar?ndan,
b) Aktif ?al??anlar ile bakmakla y?k?ml? olduklar? ki?iler i?in Kurumla s?zle?meli eczanelerden tahsil edilmektedir.
Eczanelerden tahsil y?nteminin getirilmesindeki ama? hastaneler deki kat?l?m pay? ?denmesi a?amas?ndaki kuyruklar?n ?nlenmesi ve vatanda? ma?duriyetinin giderilmesidir. Kurumla s?zle?meli resmi ve ?zel sa?l?k kurum kurulu?u say?s? 2.804 iken 22.576 s?zle?meli eczane mevcuttur.
2008 y?l? ilk 9 ayl?k ortalamada g?nl?k ayaktan poliklinik say?s? 750.000 dir. G?nl?k 750.000 ayaktan poliklinik muayenesi kat?l?m pay?n?n 2804 sa?l?k kurum ve kurulu?undan tahsil edilmesi durumunda sa?l?k hizmet sunucular?nda uzun kuyruklara neden olaca??, ki?ilerin hastanelerdeki zaman?n?n b?y?k bir b?l?m?n? yaln?zca kat?l?m pay? ?demek i?in harcayaca?? bu durumun uygulamada hastalar a??s?ndan b?y?k rahats?zl?klar do?uraca?? a?ik?rd?r. Bu nedenle eczanelerden tahsil edilmesi yoluna gidilmi?tir.
Kat?l?m paylar? faturaland?r?lm?? muayeneler ?zerinden tahsil edilmektedir.
a.?? kazas?na u?rayan veya meslek hastal???na tutulan sigortal?dan, bu durumlar? nedeniyle sa?lanan sa?l?k hizmetleri,
b.Asker? tatbikat ve manevralarda sa?lanan sa?l?k hizmetleri, afet ve sava? hali nedeniyle sa?lanan sa?l?k hizmetleri, ki?iye y?nelik koruyucu sa?l?k hizmetleri, sa?l?k raporu ile belgelendirilmek ?art?yla; organ, doku ve k?k h?cre nakline ili?kin sa?l?k hizmetleri i?in,
c.3292 say?l? Vatani Hizmet Tertibi Ayl?klar?n?n Ba?lanmas? Hakk?nda Kanun h?k?mlerine g?re ayl?k alan ki?ilerden,
d.2828 say?l? Sosyal Hizmetler ve ?ocuk Esirgeme Kurumu Kanunu h?k?mlerine g?re korunma, bak?m ve rehabilitasyon hizmetlerinden ?cretsiz faydalanan ki?ilerden,
e.1005 say?l? ?stiklal Madalyas? Verilmi? Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden ?eref Ayl??? Ba?lanmas? Hakk?nda Kanun h?k?mlerine g?re ?eref ayl??? alan ki?iler ile bunlar?n e?leri ,
f.2330 say?l? Nakdi Tazminat ve Ayl?k Ba?lanmas? Hakk?nda Kanun h?k?mlerine g?re ayl?k alan ki?iler,
g.Harp mal?ll??? ayl??? alanlar ile Ter?rle M?cadele Kanunu kapsam?nda ayl?k alanlar,
h.Vazife mal?lleri,
i.Birinci basamak sa?l?k hizmeti sunucular?nda yap?lan muayenelerde,
j.Sa?l?k Bakanl???nca aile hekimli?i s?zle?mesi yapm?? aile hekimi muayenelerinde,
k.Diyaliz merkezleri ve Sa?l?k Bakanl???ndan ruhsatl? di?er ?zelle?mi? tedavi merkezleri,
l.Refik Saydam H?fz?ss?hha Laboratuarlar?,
m.Tan?, tetkik ve g?r?nt?leme merkezleri ile laboratuarlar,
a)?? kazas?na u?rayan veya meslek hastal???na tutulan sigortal?dan, bu durumlar? nedeniyle sa?lanan sa?l?k hizmetleri i?in
b)Asker? tatbikat ve manevralarda sa?lanan sa?l?k hizmetleri i?in
c)Afet ve sava? hali nedeniyle sa?lanan sa?l?k hizmetleri i?in
d)Ki?iye y?nelik koruyucu sa?l?k hizmetleri i?in
e)Sa?l?k raporu ile belgelendirilmek ?art?yla; organ, doku ve k?k h?cre nakline ili?kin sa?l?k hizmetleri i?in
f)3292 say?l? Vatani Hizmet Tertibi Ayl?klar?n?n Ba?lanmas? Hakk?nda Kanun h?k?mlerine g?re ayl?k alan ki?ilerden,
g)2828 say?l? Sosyal Hizmetler ve ?ocuk Esirgeme Kurumu Kanunu h?k?mlerine g?re korunma, bak?m ve rehabilitasyon hizmetlerinden ?cretsiz faydalanan ki?ilerden t?bbi malzeme kat?l?m pay? al?nmaz.
h)1005 say?l? ?stiklal Madalyas? Verilmi? Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden ?eref Ayl??? Ba?lanmas? Hakk?nda Kanun h?k?mlerine g?re ?eref ayl??? alan ki?iler ile bunlar?n e?leri,
?) 2330 say?l? Nakdi Tazminat ve Ayl?k Ba?lanmas? Hakk?nda Kanun h?k?mlerine g?re ayl?k alan ki?iler,
i)Harp mal?ll??? ayl??? alanlar ile Ter?rle M?cadele Kanunu kapsam?nda ayl?k alanlar,
j) Vazife mal?llerinden t?bbi malzeme kat?l?m pay? al?nmaz.
Daha ?nceki uygulamada sigortal?lardan protez, ortez, iyile?tirme ara? ve gere?leri i?in belli miktarlarda kat?l?m pay? al?nmaktad?r. Yeni d?zenleme ile bu konuda genel anlamda herhangi bir de?i?iklik yap?lmam?? olup, s?z konusu hizmetlerden kat?l?m pay? al?nmaya devam edilecektir.
Yap?lan yeni d?zenlemede, 3713 say?l? Kanuna g?re ayl?k ba?lanm?? mal?ller ile ayn? Kanun kapsam?na giren olaylar sebebiyle vazife mal?ll??? ayl??? alan er ve erba?lar?n sa?l?k kurulu raporuyla ihtiya? duyduklar? her t?rl? ortez/protez ve di?er iyile?tirici ara?/gere?ler i?in herhangi bir kat?l?m pay? veya fark al?nmaks?z?n ve k?s?tlama getirilmeksizin kar??lanmas? y?n?nde d?zenleme yap?lm??t?r.
a)?? kazas?na u?rayan veya meslek hastal???na tutulan sigortal?dan, bu durumlar? nedeniyle sa?lanan sa?l?k hizmetleri i?in
b)Asker? tatbikat ve manevralarda sa?lanan sa?l?k hizmetleri i?in
c)Afet ve sava? hali nedeniyle sa?lanan sa?l?k hizmetleri i?in
d)Ki?iye y?nelik koruyucu sa?l?k hizmetleri i?in
e)Sa?l?k raporu ile belgelendirilmek ?art?yla; organ, doku ve k?k h?cre nakline ili?kin sa?l?k hizmetleri i?in
f)3292 say?l? Vatani Hizmet Tertibi Ayl?klar?n?n Ba?lanmas? Hakk?nda Kanun h?k?mlerine g?re ayl?k alan ki?ilerden,
g)2828 say?l? Sosyal Hizmetler ve ?ocuk Esirgeme Kurumu Kanunu h?k?mlerine g?re korunma, bak?m ve rehabilitasyon hizmetlerinden ?cretsiz faydalanan ki?ilerden,
h)1005 say?l? ?stiklal Madalyas? Verilmi? Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden ?eref Ayl??? Ba?lanmas? Hakk?nda Kanun h?k?mlerine g?re ?eref ayl??? alan ki?iler ile bunlar?n e?leri,
?)2330 say?l? Nakdi Tazminat ve Ayl?k Ba?lanmas? Hakk?nda Kanun h?k?mlerine g?re ayl?k alan ki?iler,
i)Harp mal?ll??? ayl??? alanlar ile Ter?rle M?cadele Kanunu kapsam?nda ayl?k alanlar,
j)Vazife mal?lleri
k)Sa?l?k raporu ile belgelendirilmek ?art?yla SUT eki "Hasta Kat?l?m Pay?ndan Muaf ?la?lar Listesi" nde (EK-2) yer alan ila?lar( Kanser tedavileri, kronik hastal?klar)
1- Sa?l?k Bakanl??? Geni?letilmi? Ba????klama Program? kapsam?na dahil olmayan a?? bedelleri, kronik b?brek yetmezli?i, kistik fibrozis, KOAH, kanser, HIV/AIDS enfeksiyonu, splenektomi olanlar ve imm?nsupresif tedaviye ba?l? olarak ba????kl?k durumu olumsuz etkilendi?i i?in enfeksiyon hastal?klar?n?n daha a??r seyretti?i y?ksek riskli ki?ilerin bu durumlar?n? belgeleyen sa?l?k raporuna istinaden ?denir.
2- Grip a??s? bedeli; 65 ya? ve ?zerindeki ki?iler ile ya?l? bak?mevi ve huzurevinde kalan ki?ilerin bu durumlar?n? belgelendirmeleri halinde sa?l?k raporu aranmaks?z?n; ast?m d?hil kronik pulmoner ve kardiyovask?ler sistem hastal??? olan eri?kin ve ?ocuklar, diabetes mellitus d?hil herhangi bir kronik metabolik hastal???, kronik renal disfonksiyonu, hemoglobinopatisi veya imm?n yetmezli?i olan veya imm?nsupresif tedavi alan eri?kin ve ?ocuklar ile 6 ay-18 ya? aras?nda olan ve uzun s?reli asetil salisilik asit tedavisi alan ?ocuk ve adolesanlar?n hastal?klar?n? belirten sa?l?k raporuna dayan?larak t?m hekimlerce re?ete edildi?inde y?lda bir defaya mahsus olmak ?zere ?denir.
3- Pn?mokok a??s? bedeli (polisakkarit); iki ya? ?st? ?ocuklarda ve eri?kinlerde, aspleni, dalak disfonksiyonu, splenektomi (medikal, cerrahi ve otosplenektomi) yap?lan veya planlanan olgular, orak h?cre hastal???, ??lyak sendromu, imm?nsupresif tedavi, radyasyon tedavisi, organ transplantasyonu ve HIV t?m evreleri dahil tedaviye veya hastal?klara ba?l? imm?n yetmezlik ve imm?n bask?lanma durumlar?, kronik renal hastal?k ve nefrotik sendrom, kronik kalp hastal?klar?, ast?m dahil kronik akci?er hastal?klar?, siroz dahil kronik karaci?er hastal?klar?, diabetes mellitus dahil herhangi bir kronik metabolik hastal???, hemoglobinopati, do?u?tan ve edinilmi? kraniyal defektler ve dermal sin?sler dahil beyin omurilik s?v?s? s?z?nt?s?na sebep olan durumlarda, hastal?klar?n? belirten sa?l?k raporuna dayan?larak t?m hekimlerce re?ete edilmesi halinde 5 y?lda bir ?denir. 65 ya? ve ?zerindeki ki?ilere rapor aranmaks?z?n be? y?lda bir defa olmak ?zere bedelleri ?denir.
4- Hepatit A a??s? bedeli, Hepatit A seronegatif olan 1 ya? ?zeri ?ocuklarda ve eri?kinlerde; kronik karaci?er hastal??? olan veya p?ht?la?ma fakt?r? konsantresi alanlarda hastal?klar?n? belirten sa?l?k raporuna dayanarak t?m hekimlerce re?ete edilmesi halinde en fazla y?lda iki kez ?denir.
1/Kas?m/2008 tarihinden itibaren Bayburt, Isparta, G?m??hane, Denizli illerinde ilk m?racaat aile hekimine yap?lmas? gerekmektedir.
Bu illerde acil haller d???nda aile hekimli?inden sevk al?nmaks?z?n ikinci ve ???nc? basamak sa?l?k kurumlar?na yap?lan m?racaatlara ili?kin giderler Kurumca ?denmez. Acil hal nedeniyle aile hekimli?inden sevk al?nmaks?z?n ikinci ve ???nc? basamak sa?l?k kurumlar?na yap?lan m?racaatlara ili?kin giderlerin ?denebilmesi i?in acil t?bbi m?dahale yap?lmas?n? zorunlu k?lan durumun m?dahaleyi yapan hekim taraf?ndan imzalanm?? bir belge ile belgelendirilmesi ve Kurumca kabul edilmesi ?artt?r. Aile Hekimli?i uygulamas?na ge?ilen illerde; Bayburt, Isparta, G?m??hane, Denizli d???ndaki di?er illerde, sa?l?k kurumundan yap?lan sevklerde ayr?ca aile hekimli?i sevk belgesi aranmaz.
1 Ocak 2009 tarihinden itibaren aile hekimli?ine ge?ilen t?m illerde sevk zinciri uygulanacakt?r.
- ?ndirimli kutu fiyat? ?zerinden, gruba d?hil ila?lar?n ortak en k???k birimi ba??na d??en "indirimli birim bedel" hesaplan?r.
- Gruptaki ila?lar i?in bulunan bu indirimli birim bedeller kar??la?t?r?larak o e?de?er ?r?n grubu i?in ge?erli en ucuz birim bedel bulunur.
- Bulunan en ucuz fiyata % 22 ilave edilerek o gruptaki ila?lar i?in ?denebilecek azami birim bedel bulunur.
- Bu ?ekilde bulunan ?denebilecek azami birim bedel esas al?narak, gruptaki her bir ilac?n ambalaj formuna g?re o ilaca ?zg? kutu bedeli hesaplan?r ve ortaya ??kan bu kutu fiyat?, ayn? ilac?n indirimli kutu fiyat? ile kar??la?t?r?l?r.
- Re?etede yaz?l? ila?, SUT'da belirlenen y?zdelik dilim i?inde ise kendisi veya ucuz olan? verilir ve verilen ila? ?zerinden ?deme yap?l?r.
- SUT'da belirlenen y?zdelik dilim i?inde ancak re?etede yaz?l? ila?tan daha pahal? olan?n?n verilmesi durumunda re?etede yaz?l? ila? bedeli ?zerinden ?deme yap?l?r.
- Re?etede yaz?l? ila? SUT'da belirlenen y?zdelik dilimin ?zerinde ise, belirlenen y?zdelik dilimin i?inde ila? verilmesi durumunda verilen ilac?n bedeli esas al?narak ?deme yap?l?r.
-Re?etede yaz?l? ila? SUT'da belirlenen y?zdelik dilimin ?zerinde ise ve eczane taraf?ndan da bu ila? veya y?zdelik dilimin ?zerinde ba?ka bir ila? verilmi? ise en ucuz ila? bedeli ?zerine SUT'da belirlenen y?zdelik tutar?n eklenmesi ile bulunacak bedel ?zerinden ?deme yap?l?r.
E?de?er ila?lar?n azami fiyat? ile genel sa?l?k sigortal?s? ve bakmakla y?k?ml? oldu?u ki?ilerin
talep
etti?i e?de?er ilac?n fiyat? aras?nda olu?acak farki?in tavan uygulanmaz.
Bu nedenle; Re?etede yaz?l? ilac?nSUT'da belirlenen y?zdelik dilimin ?zerindeve eczane taraf?ndan da bu ilac?n veya y?zdelik dilimin ?zerinde ba?ka bir ilac?n verilmi? olmas? durumunda; en ucuz ila? bedeli ?zerine SUT'da belirlenen y?zdelik tutar?n eklenmesi ile bulunacak bedel ?zerinden ?deme yap?l?r. Y?zdelik tutar?n ?zerindeki fark bedeli ise hasta taraf?ndan kar??lanmaktad?r.
T?p bebek tedavisi i?in tahsil edilmesi gereken kat?l?m pay?, uygulaman?n yap?ld??? merkezler taraf?ndan ki?ilerden al?nacakt?r.
T?p bebek tedavisinde kullan?lan ila?lar i?in kat?l?m pay?, Kurumdan gelir ve ayl?k alan genel sa?l?k sigortal?s? ve bakmakla y?k?ml? oldu?u ki?iler i?in y?zde on, kapsamdaki di?er genel sa?l?k ve bakmakla y?k?ml? oldu?u ki?iler i?in y?zde yirmi olarak uygulan?r.
T?p bebek i?lem ?cretleri i?in al?nacak kat?l?m pay?, Sa?l?k Hizmetleri Fiyatland?rma Komisyonunca belirlenen i?lem ?cretleri ?zerinden ilk denemede y?zde otuz, ikinci denemede y?zde yirmibe? olarak uygulan?r.
Evli olmakla birlikte ?ocuk sahibi olmayan genel sa?l?k sigortal?s? kad?n ise kendisinin, erkek ise kar?s?n?n;
1) Yap?lan t?bb? tedavileri sonras?nda normal t?bb? y?ntemlerle ?ocuk sahibi olamad???n?n ve ancak yard?mc? ?reme y?ntemi ile ?ocuk sahibi olabilece?inin Kurumca yetkilendirilen sa?l?k hizmet sunucular? sa?l?k kurullar? taraf?ndan t?bben m?mk?n g?r?lmesi,
2) 23 ya??ndan b?y?k, 39 ya??ndan k???k olmas?,
3) Son ?? y?l i?inde di?er tedavi y?ntemlerinden sonu? al?namam?? oldu?unun Kurumca yetkilendirilen sa?l?k hizmet sunucular? sa?l?k kurullar? taraf?ndan belgelenmesi,
4) Uygulaman?n yap?ld??? t?bb? merkezin Kurum ile s?zle?me yapm?? olmas?
5) En az be? y?ld?r genel sa?l?k sigortal?s? veya bakmakla y?k?ml? olunan ki?i olup, 900 g?n genel sa?l?k sigortas? prim g?n say?s?n?n olmas?,
?artlar?n?n birlikte ger?ekle?mesi halinde en fazla iki deneme ile s?n?rl? olmak ?zere yard?mc? ?reme y?ntemi tedavileri ile bir hastal???n tedavisinin ba?ka t?bb? bir y?ntemle m?mk?n olmamas? ve Kurumca yetkilendirilen sa?l?k hizmet sunucular? sa?l?k kurullar? taraf?ndan t?bben zorunlu g?r?lmesi halinde t?p bebek tedavilerinden yaraland?r?l?r
?stirahat raporlar?n?n Kurumla s?zle?meli resmi ve ?zelsa?l?k kurum veya kurulu?lar? taraf?ndan d?zenlenmesi ?artt?r.
Di?er taraftan, Kurumla s?zle?mesiz sa?l?k hizmeti sunucular? taraf?ndan verilen ve istirahat s?resi 10 g?n? ge?meyen raporlar, Kurumla s?zle?meli resm? sa?l?k hizmeti sunucusu hekimi taraf?ndan, 10 g?n? a?an raporlar ise Kurumla s?zle?meli resm? sa?l?k hizmeti sunucusu sa?l?k kurulunca onand??? takdirde de ge?erli olur.
Yine ?lkemizin taraf oldu?u sosyal g?venlik s?zle?meleri h?k?mleri ?er?evesinde akit ?lke sigorta kurumu mevzuat?na g?re d?zenlenen ve s?zle?menin uygulanmas?na ili?kin form?lerlerle Kuruma bildirilen istirahat raporlar? da aynen kabul edilmektedir.
?lkemiz ile sosyal g?venlik s?zle?mesi bulunmayan ?lkelerdeki
tedavi
ler sonucu verilen istirahat raporlar? ise, ?lkemiz d?? temsilciliklerince onanmas? h?linde ge?erlidir.
M?racaat edilen s?zle?meli resmi sa?l?k kurum veya kurulu?unca kron ve protez tedavisine 90 g?n, dolgu tedavisine 30 g?n, di?er di? tedavilerine de 45 g?n i?inde ba?lanamayaca??n?n belirtilmesi ve kapsamda yer alan ki?ilerce
talep
edilmesi halinde serbest di? hekimliklerine, Kurumla s?zle?mesi olmayan resmi sa?l?k kurum veya kurulu?lar?na, ?zel sa?l?k kurum veya kurulu?lar?na SUT eki EK-7/B formu tanzim edilerek sevkleri yap?labilecektir. Bu durumda, sevki yapan di? hekimi taraf?ndan, yap?lmas? gereken tedavinin ayr?nt?l? olarak belirtilmesi ve sonras?nda da sevki yapan s?zle?meli resmi kurum veya kurulu?taki di? hekimlerince tedavinin yap?ld???n?n onaylanmas? gerekmektedir.
Kurumla s?zle?meli resmi sa?l?k kurum ve kurulu?u b?nyesinde di? hekimi bulunmayan il?elerde, serbest di? hekimi bulunmas? halinde resmi sa?l?k kurumu ba?hekimi taraf?ndan serbest di? hekimliklerine veya ?zel sa?l?k kurum veya kurulu?lar?na sevk yap?labilecektir. Bu ?ekilde sa?lanan tedavilerde, serbest meslek makbuzunda/faturada belirtilen tedavinin usul?ne uygun yap?ld???n?n il?enin ba?l? oldu?u b?lge di? hekimleri odas?n?n temsilcisi taraf?ndan onaylanmas? gerekmektedir. Serbest di? hekiminin veya ?zel sa?l?k kurum ve kurulu?larda tedaviyi yapan di? hekiminin oda temsilcisi olmas? halinde onaylama i?lemi en yak?n yerdeki oda temsilcisi taraf?ndan yap?lacakt?r.
%40 ve ?zerinde ?z?rl? ki?iler, di? tedavileri i?in ?z?rl?l?k durumunu belgelendirmek suretiyle, t?m sa?l?k kurum ve kurulu?lar?na veya serbest di? hekimliklerine do?rudan ba?vurabilirler.
5-15 ya? grubundaki ?ocuklar?n, yer tutucu ve ortodontik tedavileri ile 6 ve 12 ya? (1 inci ve 2 nci daimi b?y?k az?) di?lerinin tedavileri (m?nhas?ran kanal, dolgular) i?in, s?zle?meli resmi sa?l?k kurum veya kurulu?undan, bu maddenin ???nc? f?kras?nda belirtilen s?re ?art? aranmaks?z?n sevk edilmesi halinde serbest di? hekimliklerine, s?zle?mesiz resmi sa?l?k kurum veya kurulu?lar?na veya ?zel sa?l?k kurum veya kurulu?lar?na ba?vurulabilir. Bu durumda, sevki yapan di? hekimi taraf?ndan, yap?lmas? gereken tedavinin ayr?nt?l? olarak belirtilmesi ve sonras?nda da sevki yapan s?zle?meli resmi kurum veya kurulu?taki di? hekimlerince tedavinin yap?ld???n?n onaylanmas? gerekmektedir.
Serbest di? hekimlikleri, Kurumla s?zle?mesiz resmi sa?l?k kurum veya kurulu?lar? veya ?zel sa?l?k kurum veya kurulu?lar?ndaki te?his, tedavi veya proteze ili?kin bedellerin ?denmesinde, Kurum fiyat listesinde yer alan fiyatlar esas al?n?r.
Kurumla s?zle?mesi bulunan sa?l?k kurumlar? taraf?ndan d?zenlenen, tan?, ?nerilen tedavi, seans ve g?n say?s? bilgileri bulunan, fiziksel t?p ve rehabilitasyon uzman hekiminin de yer ald??? sa?l?k kurulu raporu ile kapl?ca tedavisine gerek g?r?lenler, Sa?l?k Bakanl???nca ??letme ?zni Verilen Kapl?ca Tesislerine m?racaat edebilirler.
Sa?l?k Bakanl???nca i?letme izni verilmeyen kapl?calarda tedavi g?renlerin, kapl?ca tedavilerine ait bedeller Kurumca kar??lanmaz.
Sa?l?k Bakanl???nca i?letme izni verilen kapl?ca tesisleri ile s?zle?me yap?l?ncaya kadar kapl?ca tedavilerine ait giderler, hasta taraf?ndan kar??lanacak olup tedaviye ili?kin fatura ve sa?l?k kurulu raporuna dayan?larak her bir g?n i?in bir adet olmak ?zere, "banyo-kapl?ca" bedeli 2.40-YTL. hastaya ?denir. Di?er i?lemler faturaland?r?lsa dahi bedelleri ?denmez.
Eritropoietin ve darbepoietin preparatlar? sadece kronik b?brek yetmezli?i ile ili?kili anemi endikasyonunda belirli ko?ullarda Kurumca kar??lanacak olup, di?er endikasyonlarda Kurumca kar??lanmamaktad?r.