İŞVERENLERİN YARARLANDIKLARI  BAZI

                    TEŞVİKLERİN  SÜRELERİ UZATILMIŞTIR.

          I- GİRİŞ :

            05.02.2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5951 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ve 5084 sayılı Yatırımların  ve İstihdamın Teşviki ile ilgili Kanunlarda  yapılan bazı değişikliklerle,  4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde ve  5084 sayılı Kanunun 4. maddesinde öngörülen  sigorta  primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarın, İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması  süreleri uzatılmıştır.

5951 sayılı Kanun ile süreleri uzatılmış olan işverenlere tanınan söz konusu prim teşvikleri ve bu teşviklerden yararlanma şekil ve şartları ile uygulama biçimleri, bu makalenin konusu olacaktır.

          II- 31.12.2009 Tarihine Kadar Uygulanan  Sigorta Prim Teşviki :

          Bilindiği ve hatırlanacağı gibi, işverenlerin, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarın, altı ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmesi ve işverenlerin bu teşvikten yararlanabilmesi için;

a- İşçinin, 18/8/2009 ila 31/12/2009 tarihleri arasında  işe alınmış olması,

b- 2009/Nisan ayına ait pirim ve hizmet belgelerinde bildirilen kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak, 31.12.2009 tarihine kadar  işe alınma tarihinden önceki üç aylık dönem içinde Kuruma verilen prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olan kişilerin dışında  olması,

Gerekmekteydi.

Bu düzenlemeye göre, 18.08.2009 ile 31.12.2009 tarihleri arasında işe alınan işçilerden dolayı sigorta prim teşvikinden yararlanılabilmenin süresi, 31.12.2009 tarihinde sona ermişti.

          III- 01.01.2010 Tarihinden Sonra İşe Alınacak İşçilerin Prim Teşvikinden                                   Yararlanma Şekli ve Süresi Yeniden Düzenlenmiş ve Uzatılmıştır :

5951 sayılı Kanunun 7. maddesiyle 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde   yapılan düzenleme sonucunda, 01.01.2010 ila 31.12.2010 tarihleri arasında işe alınan sigortalılardan dolayı  prim teşvikinden yararlanma imkanı yeniden getirilmiştir.

01.01.2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan bu değişikliğe istinaden, 01.01.2010 ila 31.12.2010 tarihleri arasında işe alınan ve fiilen çalıştırılan sigortalıların, söz konusu geçici maddede öngörülen 5510 sayılı Kanunun 82. maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarın tamamına kadar olan kısmı altı ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.

Getirilen bu yeni düzenlemeye göre, sigorta primlerinin işveren hisselerine ait olan ve  (yasal asgari ücretin % 19,5 ile % 25 oranında) her işçi için aylık 142,15 ile 182,25 Tl. arasında değişen tutarın İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmesi  için gerekli şartlar şunlardır: 

A) İşçi Yönünden:

-  01.01.2010 ila 31.12.2010 tarihleri arasında işe alınmış olması,

-  İşe giriş tarihinden önceki üç aylık dönemde herhangi bir işyerinden Sosyal Güvenlik Kurumuna  verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmaması ve işyerinde fiilen çalışması,

B) İşyeri Yönünden:

-  01.01.2010 ila 31.12.2010  tarihleri arasında işe alınan  sigortalıların 2009/  Ekim Ayına

ilişkin düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmış olması,    

-  İşverenin  çalıştırdığı  sigortalılarla ilgili  olarak  5510 sayılı Kanuna  göre  aylık prim ve

hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde SGK’ya vermesi ve sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine ait tutarı ile işsizlik Sigortası Fonundan karşılanmayan asgari ücretin üstündeki işveren hissesine ait tutarın ödenmiş olması. Yani, işverenin prim borcunun bulunmaması,      

Gerekmektedir.

Dolayısıyla, yukarıda da açıklandığı ve görüldüğü gibi, 01.01.2010 ila 31.12.2010 tarihleri

arasında işe alınan sigortalıların, 2009/ Ekim ayına ait SGK’ya verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak  31.12.2010 tarihine kadar, işe alınma tarihinden önceki son üç aylık dönemde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışındaki kişilerden olmak kaydıyla işe alınan ve fiilen çalıştırılan sigortalılar için geçerli olacak ve bu durumda olanlar en çok altı ay süreyle yararlanabilecektir.

               Söz konusu teşvikten yararlanmak amacıyla Kuruma (SGK’ya)   gönderilecek aylık prim ve hizmet belgesinde, “5921” Kanun numarası seçilmesi gerekecektir.

IV- 5084 sayılı Yatırımların  ve İstihdamın Teşviki Hakkında Kanuna  

      Göre Sigorta Prim Teşvikinden Yararlanma Süresi Uzatılmıştır :

01.01.2010 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5951 sayılı Kanunun 10. maddesiyle 5084 sayılı Yatırımların  ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 4. maddesinde yapılan değişiklikle, aşağıda yazılı bulunan 49 il ile Gökçeada ve Bozcaada da faaliyet gösteren gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan işverenlerden resmi nitelikteki işyerleri ile ihale konusu işyerleri hariç olmak üzere en az 10 veya üzerinde işçi çalıştıranlar, yatırıma başlama veya tamamlama ile ilgili şartları yerine getirip getirmediklerine bakılmaksızın, sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanma süresi, 31.12.2012 tarihine kadar uzatılmış bulunmaktadır.

Diğer taraftan, 5350 sayılı Kanunun geçici 1.  maddesinde, 5084 sayılı Kanunun değiştirilmeden önceki 2. madde kapsamına giren 36 ilde, aynı kanunun 3 ve 4. maddelerindeki teşvik ve desteklerden yararlanma hakkı kazanan mükelleflerin, bu haklardan aynen yararlanmaya devam edecekleri hükmü de getirilmiştir.    

Yapılan bu yeni düzenlemeye göre;

a)     5084 sayılı Kanun kapsamında vergi ve sigorta primi teşvikleri ile enerji

desteğinden 2004 tarihinden beri yararlanmakta olan 36  İl şunlardır:

DPT Müsteşarlığınca  2003 yılı için belirlenen sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre endeks değeri eksi olan (fert başına gayrı safi yurt içi hasıla tutarı, 1500 ABD Dolardan daha az olan)  Adıyaman, Afyon, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ardahan, Batman, Bartın, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Diyarbakır, Düzce, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Kırşehir, Malatya, Mardin, Muş, Ordu, Osmaniye, Siirt, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Şırnak, Tokat, Uşak, Van ve Yozgat.

b)     5350 sayılı Kanunla yapılan düzenleme sonucunda,  DPT Müsteşarlığınca 

2003 yılı için belirlenen sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre endeks değeri eksi olan Kilis,  Tunceli Kastamonu, Niğde, Kahramanmaraş,, Çorum, Artvin, Kütahya, Trabzon, Rize, Elazığ, Karaman ve Nevşehir olmak üzere, 01.04.2005 tarihi itibarıyla 13 il daha kapsama dahil edilerek toplam il sayısı 49  olmuştur.

            Kapsama giren yukarıda yazılı 49 İl ile Gökçeada ve Bozcaada da faaliyet gösteren gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan (resmi nitelikteki işyerleri ile ihale konusu işyerleri hariç) işverenler, sigorta primi işveren hissesi teşvikinden en az 10 veya üzerinde sigortalı çalıştırmaları kaydıyla yararlanabileceklerdir.

V- Sigorta Prim Teşvikinden Yararlanma Başlangıcı ve  Süresi :

a- 01.10.2003 ila 31.03.2005 tarihleri arasında işe başlamış olmaları durumunda, çalıştırdıkları sigortalıların tamamından dolayı,

b- 01.10.2003 tarihinden önce işe başlamış olmaları durumunda, en son dört aylık sigorta prim bordrolarının son ayında bildirdikleri işçi sayısına ilave olarak yeni işe aldıkları ve bu işyerlerinde fiilen çalıştırdıkları işçilerden dolayı da,

31.12.2012 tarihine kadar yararlanabilme imkânı getirilmiş ve süre uzatılmıştır.  

            VI- Sonuç:

            01.01.2010 tarihlinden itibaren yürürlüğe giren 5951 sayılı Kanunun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ve 5084 sayılı Yatırımların  ve İstihdamın Teşviki ile ilgili Kanunlarda  yapılan bazı değişikliklerle,  4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde ve  5084 sayılı Kanunun 4. maddesinde öngörülen  sigorta  primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarın, İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması ile ilgili sürelere, 31.12. 2012 tarihine kadar uzatılmıştır.

5951 sayılı Kanunun 10. maddesiyle 5084 sayılı Yatırımların  ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 4. maddesinde yapılan değişiklikle, söz konusu Kanun kapsamında bulunan 49 il ile Gökçeada ve Bozcaada da faaliyet gösteren gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan işverenlerden ihale konusu işyerleri hariç olmak üzere en az 10 veya üzerinde sigortalı  çalıştıranlar, yatırıma başlama veya tamamlama ile ilgili şartları yerine getirip getirmediklerine bakılmaksızın, sigorta primi işveren hissesi teşvikinden, 31.12.2012 tarihine kadar  yararlanmaya devam edeceklerdir.

Ayrıca. 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde yapılan değişikliğe istinaden 01.01.2010

ila 31.12.2010  tarihleri arasında işe alınacak işçilerin 2009/  Ekim Ayına ilişkin düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmış olmak kaydıyla ve yukarıda belirtilen ve kanunda aranan diğer şartları da taşıması durumunda,  prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarın tamamına kadar olan kısmı altı ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır. 21.03.2010         

                                                                                                              Ahmet Ağar

                                                                                                   Sosyal Güvenlik Müşaviri

Büklüm Sok. No: 9/4 Kavaklıdere- ANKARA

Tel: 0312- 4199369-4199374   Fax : 0312- 4199371

e-posta : ahmetagar@ahmetagar.com

e-posta : agarahmet@turmob.org.tr